Kirola eta musika ugari

San Anton jaiak

Berriz

Esaera zaharrak dioenez, sanantonetan bisigu ugari zeuden Euskal Herriko kostaldean. Baina, ez dakigu arrain hori jateko aukerarik egongo den aurten. Hala ere, berriztarrek festa egitarau oparoa antolatu dute, urtero San Anton jaietan egiten duten antzera.

Gaur hasiko dira jaiak. 18.00etan Zuzarazu antzerki taldeak Familian izeneko ikuskizuna eskainiko du kultur etxean. Antzerki emanaldia bukatu ondoren, sagardoa edanez odolkiak dastatzeko aukera egongo da, trikitilariek giroa alaitzen duten bitartean. Eguna behar bezala bukatzeko, Zuzarazu taldeak kontzertua eskainiko du herriko plazan.

Larunbata kirola eginez hasiko dute. 10:00etatik 14:00etara Berrizko Ziklo-Kros sari nagusia izango baita Berrizburun. Arratsaldean, umeek Korri, Xalto eta Brinko pailazoekin barre egiteko abagunea edukiko dute. Haurrak pailazoekin dauden bitartean, pilota gustuko duena San Anton txapelketako finala ikustera gerturatu daiteke, Olakueta frontoira. Eguneko azken emanaldia Lisker taldeak eskainiko duen erromeria izango da.

Larunbateko parrandaren ondorioak ahalik eta azkarren ahazteko, mendi-bizikleta ibilaldia egongo da igandean. Ibilbideari hasiera kultur etxe aurrean emango zaio, eta izena ematea doakoa izango da. Kirola atsegin ez duenak beste zenbait ekitaldi ikusi ahalko ditu. 11:00etan eskualdeko barazki eta fruitu erakustaldia izango da, trikitilariek giroa alaitzen duten bitartean. Ordu berean, frontoian, eskulangintza txokoa egongo da. 13:00etan, Iremiñe dantza taldeak emanaldia antolatu du, urtero bezala. Arratsaldean Txintxaun kolektiboak The Full Monty ikuskizuna eskainiko du herriko kultur etxean.

Asteartea, egun nagusia

Festak gaur hasiko badira ere, egun nagusia asteartekoa da, San Anton eguna, alegia. 12:00etan santuaren baselizan meza egongo da. Arratsaldea baliatuko dute haur eta gazte askok barraketara joateko, doan izango baitira. 19:00etan frontoian askaria eta nekazaritzako olinpiar jokoak izango dira. Ondoren, ikuskizun bat ikusi ahalko da, txorizo otartekoa janez eta zerbait edanez.

Berrasten

Aspaldi honetan, gero eta gehiago sumatzen dut ahoz kontatzen hasten naizen kontu oro berba bihurtzen den une berean hasten dela indarra galtzen. Begitantzen zait hausnarrean osatuz joan naizen bihozkada ordenatu hori argaltzen-argaltzen hasten dela ahotik irten ahala, lurruna airean bezala.

Mende erdia gertu izateak sorrarazten duen egonezina ote? Bizi dugun sasoi trumoitsuaren eragina, agian? Krisiaren izenean handi-manditzen doan mamuaren ondorioa, beharbada? Ziurrenik, denetarik apur bat.

Ez pentsa, urteen hondarrak utzitako eskarmentuaz baliatu naiz, susmoari aurre egiten: itxaron, arnasa hartu, ahoa itxi, isildu…

Bai, isildu. Bene-benetan ahalegindu naiz delako burutazio, iritzi, bulkada edo ideia izendatu gabe hori isilpean mantentzen, edukiontzi egokienaz kanporatzeko zain. Baina, ka!, behin eta berriz gertatzen zaidan fenomeno baten aurrean gaudenez gero, hiruzpalau egunera biltegia beteta eta paparra gainezka sentitzen ditut, eta, orduan, amig@, iturria zabaltzeko ordua iristen da.

Bale, gauzak esateko beste modu batzuk ere badaude, esango didazue. Ahozko diskurtsoa ez da hitz egiteko modu bakarra. Arrazoi. Dantzan egin dezakegu, marraztu, kantatu, oihu egin, borrokatu, besarkatu, musukatu… Hitzak haizearekin desegiten direnerako asmatu ei ziren aditzak, hots, ekintzak, hots, akzioak. Ezta?

Bai, baina, hastear dagoen aldi berri honen matrikula Hitzarena ei da, letra larriz nahiz xehez jantzia: berdinen eta ezberdinen artean berriro bizitzen hasteko ordua ei da, hitza eta elkarrizketa bitarteko direla.

Mircea Eliace filosofoaren Betiereko itzuleran mitoa datorkit burura. Liburuan azaltzen duenez, nekazari gizarteentzat denbora ez ei zen lineala, baizik eta borobila, ziklikoa; Naturari estuki loturik bizi zirenez gero, beraientzat ezer ez zen eteten edo amaitzen, berraldaturik berriro hasten, baizik. Beraz, betiereko itzulerari zor, aroak, gertaerak eta aldiak, ziklikoki jazoko lirateke, nahiz eta aldian aldiko bideak erantsitako kolorez lagunduta izan. Betiereko itzuleraren mitoko denbora, nolabait irudikatzearren, antzeko eraztunez osaturiko espiral amaigabea litzateke.

Nik ez dakit gure arbasoek bizi izandako ziklo baten faksimilean sartzear gauden ala ez. Egia esan, ez dakit zer ziklo edo eraztun ari den amaitzen ere. Argi dago, baina, ahitu direla diruak, ahitzear daudela natur-baliabideak eta, ondorioz, berehala agortuko ez diren iturrietara jo beharra dugula, biharamun berria eraiki nahi badugu, behintzat.

Bai, aspaldi honetan, gero eta gehiago sumatzen dut berbetan hasten naizen une berean hasten dela hitza indarra galtzen.

Horregatik hasi naiz paseatzen, ozenki irakurtzen, begiekin besarkatzen eta iragan eraztunetakoen esanak berridazten, originala izateko aukera ere ziklikoki berritzen zaigulako berrasten garen bakoitzean.