OROZKO. Doako bizikleta alokairua jarri dute martxan Orozkon. Eguenetik domekara egongo dira eskura, 10:00etatik 14:00etara. Zapatuz, 17:00etatik 19:00etara ere bai. Museoan daude eskuragarri, eta erabiltzeko badaezpada bost euroko fidantza ordaindu b...

BILBO. 2008an sinatutako lankidetza hitzarmena luzatu dute Foru Aldundiak eta Ur Partzuergoak, 2016ra bitarte. Hala, urtero 55 milioi euro emango dizkio foru administrazioak. Diputazioaren esanetan, hitzarmen honek Bizkai osorako "ur partzuergo bakarr...

Bizkaiko 3.000 baso jabe inguruk osatzen dute Bizkaiko Basogintza Elkartea, eta Basogintzako jarduera egokien liburuxka plazaratu berri dute. Koadernoaren xede nagusia basoen kudeaketa iraunkor eta hobea sustatzea da. Euskaraz zein gaztelaniaz argitar...

ARRATIA. Arratiako Mankomunitateak kondoi makinak jarriko ditu bailarako hainbat herritan, batez ere gazteak dabiltzan guneetan. Iñaki Olabarri mankomunitateko kudeatzailearen esanetan, "prebentzioak izan behar du GIB birusaren eta sexu transmisio bidezko gaixotasunen aurkako borrokan helburu nagusia". Azkenaldian gora egin du kutsatutakoen zenbatekoak.

Bizkaiko Foru Aldundiko Nekazaritza Sailak abeltzaintzako eta nekazaritzako hondakinen gaikako bilketa sistema jarriko du martxan Enkarterrin. Modu horretan, ustiapenek sortutako plastikozko hondakinen arazoa konpondu gura dute. Batez ere, neguan gana...

Etxerik gabe bizitzea aterpea ez edukitzea baino askoz gehiago da. Sustraiak, harreman sarea… dena dute faltan egoera horretan diren bizkaitarrek. BesteBi plataforma errealitate hori gizarteratzeko eta salatzeko sortu zen.

Nortzuk izaten dira aterperik gabeko pertsonak?

Aterperik gabe dagoen pertsona, normalean, bakarrik dagoen gizon edo emakumea da. Zenbait gertaeraren eraginez asko sufritu du, eta, azkenean, kalera joatea beste erremediorik ez zaio gelditu. Denok izaten ditugu momentu lazgarriak, senide bat hiltzen denean, edo familia arazoak ditugunean kasu, baina etxerik gabeko pertsonek denbora gutxian halako trauma asko jasan izan ohi dituzte. Lepoan daramaten sufrimendu zama oso gogorra da, lur jota daude, eta ez dute indarrik laguntza eskatzeko, aurrera jarraitzeko. Gainera, kontuan hartu behar da etxerik gabe bizitzeak aterpea ez izatea baino askoz gehiago esan nahi duela: berotasunik gabe, leku batean errotzeko aukerarik gabe, segurtasunik gabe... bizi da pertsona halako egoeran.

Eta egoera horretan daudenak laguntzeko sortu zen BesteBi.

Bai, plataforma sortzen dugun eragile guztiek arlo horretan egiten dugu lan, eta batez ere sentsibilizazio eta salaketa lanak egiteko batzen gara. 2007an sortu genuen plataforma, San Frantzisko kaleko Posada de los Abrazos egoitzako sutearen harira. Gertaera hura pizgarri antzeko bat izan zen. Lau lagun hil ziren, eta arloan lan egiten dugun elkarteok mobilizazioak antolatu genituen, Posadaren ahotsa gizarteratu nahian. Denok biltzeko mahai baten beharra nabaritu genuen, ordura arte erakunde publikoen inguruan sortutako espazioetan besterik ez baikinen batzen.

Eta lan horretan dihardugu ordutik, etxerik gabeko pertsonen egoera gizarteratuz, halako kasuak Bilbo moderno baten ematea duina ez dela jendeak ikus dezan, beste albo batera begiratu ez dezan. Kalean bizi den pertsona bat hiltzean mobilizatu egiten gara, adibidez, salaketa eta omenaldi xume bat egin nahian.

Askotan gertatzen dira halako heriotzak?

Azken kasua joan den astean gertatu zen: osasun zerbitzuek Errekalde auzoan gizon bat jaso zuten, eta Basurtuko Ospitalean hil zen. Orain dela pare bat urte ere, heriotza asko jazo ziren; Barakaldon, kalean bizi ziren bi gizon hilabeteko epean hil ziren. Izan ere, kalean bizitzeak pertsona fisikoki zein psikologikoki izugarri suntsitzen du.

Gizonezkoak izan ohi dira normalean, ezta?

Zentroetan emakume gutxiagori egin ohi zaie harrera, baina ez dago gaiaren inguruko azterketa jakinik. Prostituzioan dabiltzan neskak, adibidez, ez dira inongo datuetan azaltzen, baina etxerik gabeko pertsonak dira. Hala ere, nik uste dut emakumeak gizonak baino arinago eskatzen duela laguntza bere inguruan, eta, beraz, gutxiago heltzen dira gure larrialdietarako zentroetara.

Bestalde, etxegabekoen batez besteko adina 37 eta 40 urte artean dago. Hala ere, oso zaila da datu zehatzak lortzea. Bizkaian etxerik gabe dauden pertsona gehienak Bilboaldean daude. Hiri ez oso handia izan arren, etxegabekoen poltsa propioa baitauka, Bilbotik mugitzen ez direnak. Guztira, kalean bizi direnak 200 edo 300 direla kalkulatzen dugu. Hala ere, horiek izozmendiaren punta besterik ez dira guretzat. Beste asko daude etxe barik: larrialdiko egoitzetan bizi direnak, etxerik etxe dabiltzanak... Azken finean, errotzeko eta harremanak egiteko lekurik ez dutenak.

Egoerak ba al du konponbiderik?

Zaila da, pertsona bakoitzaren arazoa eta bizi-baldintzak ezberdinak baitira, eta, beraz, konponbidea ez da berdina. Politika eraginkorragoak behar dira, baita prebentziorako ere. Gizarteak bizkarra ematen die etxerik gabe diren pertsonei, eta denok galtzen dugu horrela, baina pertsona hori izango da kaltetuena: ez du Osakidetzaren edo abokatu baten arreta lortuko, adibidez. Erakunde publikoen politikak oinarrizko behar horiek asetzeko beste bide batzuk sustatzera bideratuta egon beharko lirateke. Gainera, arlo guztietan gero eta murrizketa gehiago egiten ari dira, eta pobreenek pairatuko dituzte gehienbat.

Beraz, gizarte zerbitzuak ez dira nahikoa.

Ez, nahiz eta zerbitzu asko dauden, ez dira guztiz eraginkorrak; egokitu egin behar dira. Adibidez, udalaren egoitzak neguan bakarrik daude irekita, eta, gure ustez, urte osoan eduki beharko lirateke irekita. Etxegabe batzuk berandu heltzen dira egoitzetara, edo zailtasunak dituzte bertan gelditzeko. Adibidez, kalean urduri eta babesik gabe sentitzen den pertsona batek gela literadun handi batean ere ez du atseden hartuko agian. Egoitza xumeagoak moldatu beharko lirateke, baina pertsonaren duintasunerako eta intimitaterako baliagarriagoak. Orain, Europa osoko kanpaina batean parte hartzen ari gara, 2015erako kalean lo egiten inor ez dadila egon aldarrikatzen duena. Etxerik gabe dagoen inor ez egotea, berriz, askoz zailagoa da.

Krisiak ere izango du eraginik.

Noski, azkenaldian soslai bereko gero eta kasu gehiago ikusten dira. Bertan jaiotako gizonak dira, 40 eta 50 urte bitartekoak gehienak, orain arte egoera ez oso onean zirenak, baina langabezian gelditu, eta etxerik gabe daudenak egun. Lehen ere baziren halako kasuak, baina krisiaren eraginez ugaritu egin dira, azaleratu.

Zein uste duzu dela arazoaren erroa?

Bizi garen sistemak ez du ondo funtzionatzen, jendea etxerik gabe edo kalean bizitzea onartzen du. Gainera, herrialdea ekonomikoki ondo egon zen momentuetan pobrezia ez zen jaitsi. Ekonomikoki oparoak izan ziren urte horietan gizarteak ez zuen babes maila finkatzeko eta eraginkorragoa bihurtzeko ahaleginik egin. Dirua zegoenean gizarte zerbitzuei ez zitzaien garrantzirik ematen, eta, beraz, lehenengo murrizketak jasan dituzten sailak izan dira. Krisiarekin, pikutara bidaltzen ari dira etxegabekoei ematen zaien babesa; eskubideak galtzen ari gara, eta, aldi berean, gero eta jende gehiago dago larri.

Zer egin beharko lukete herritarrek?

Desindustrializazio garaian ere langabezia izugarri igo zen, baina elkarren artean elkartasun handia zegoen. Orain, krisi garaian gaude berriro, baina gizartea indibidualista da, eta ez dago laguntza emateko joerarik.

Gure harreman sareak mantentzea eta indartzea ezinbestekoa da. Ondo gaudenean, agian, ez ditugu beharko, baina lana gal dezakegu, edo etxea ezin ordaindu... Hortik etxerik gabeko egoerara igarotzea ez da zaila. Non dago alde batera edo bestera bultzatuko gaituen gakoa? Laguntza sareetan. Etxerik gabeko pertsona guztiek sare horiek apurtuak izaten dituzte, eta berriro martxan jartzea oso zaila izan ohi da.

LAB sindikatuak Bizkaiko Foru Aldundiaren datorren urterako aurrekontuak auzitan jarri ditu. Besteak beste, murrizketak eta kaleratzeak aurreikusten dituela eta, Batzar Nagusiek —EAJ eta PPren aldeko bozarekin— atzo onartutako proiektua jendaurrean salatu nahi izan du asteon.

Proiektu horrek gastu publiko eta soziala jaistea jasotzen duela dio LAB sindikatuak. Besteak beste, foru aldundiak berak kudeatzeko aurrekontua 2011koa baino ehun milioi euro txikiagoa izango dela nabarmendu dute. "Udalei eman beharreko ekarpena gutxitzeaz gain, kulturan, ingurumenaren babesean, nekazaritzako azpiegituretan... murrizketak egongo dira". Sindikatuak onartzen du Gizarte Ekintza Sailak igoera izango duela —aurten baino %0,33 gehiago—, baina neurri berean gizarte sustapena %0,31 jaitsiko dela ohartarazten du. "Gizarte bazterketaren kontrako borrokarentzako diru sailak ere jaitsi dira, noiz eta krisi egoera larrian gauden garai honetan", diote sindikatuko kideek.

Hala, LABen irudiko, aurrekontu hauek "zerbitzu publikoaren kalitatearen kontra" doaz. Gainera, zerbitzuok "pribatizatzen" ari direla ohartarazi dute. Izan ere, sindikatuak azaldu duenez, zerbitzu publikoak sostengatzeko aurrekontua gutxitzearekin batera, aldundian gutxienez hutsik geratuko diren 67 plaza amortizatuko dituzte. Era berean, ordezkapenak ordaintzeko diru saila ere %34 gutxituko da. "Horrek larri okertuko du herritarrei eman beharreko zerbitzua".

Enpresa pribatuek egingo duten lan publikorako diru partidak, berriz, igo egin dira, LABen esanetan —20 milioi gehiago; 2011rekin alderatuta, %7,50eko gorakada—. Sindikatuaren arabera, pribatizazioek %11 egingo dute gora datorren urtean.

Foru Aldundiak "krisiaren kaltea langileek ordaintzea" nahi duela salatu dute, eta oraingoan administrazioko beharginei egokituko zaiela. Salaketa hori azaltzeko honako datu hauek eman dituzte: langileria gastuak %3,75 gutxitu nahi ditu aldundiak. Aldiz, LABen esanetan, 59 kargu publiko eta konfiantzazko kargu daude, eta horien gastua, urtean, foru diputatuenekin batera, 5,3 milioi eurokoa da. "Ez dira lotsatzen murrizketak iragartzen dituztenean, nahiz eta EAJko Euzkadi Buru Batzarreko idazkariaren soldata —diputazioan inolako lanik egin gabe— herritar guztion artean ordaintzen dugun?".

Krisiaz eta murrizketez hitz egiten den bitartean, "beharrezkoak eta premiazkoak ez diren gastuetarako dirutza itzela erabiltzea" ere leporatzen dio aldundiari sindikatu abertzaleak. Bizcaytik fundazioa, Athletic, Bizkaia Bilbao Basquet, San Mames Barria, Bilbao Orkestra Sinfonikoa eta enparauak aipatu dituzte horren adibide gisara.

Konponbidea, zerga politikan

LAB sindikatuak zerga presioa aldatzeko ere eskatu du, gaur egungoa "atzerakoia" iruditzen zaiolako. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan %31koa dela, eta Europako Batasuneko batez bestekoa %41ekoa dela diote. "Aldeak urtean 5.200 milioi euro ez biltzea esan nahi du".

Gainera, PFEZari dagokionez, biltzen denaren %90 beharginen lansarietatik datorrela ohartarazi dute. "Langileok enpresariek eta profesionalek aitortzen duten baino %62 gehiago aitortzen ari gara". LABen arabera, gehien irabazten dutenei zerga tasak "jaitsi dizkiete etengabe", eta kapitaleko diru sarrerak %20ko tasa finkoa dute, eta lan errentek baino gutxiago ordaintzen dute.

Ondarearen gaineko zerga urteetan bertan behera utzita egon dela gogorarazi dute, halaber. Sozietateen gaineko zergari dagokionez, tasa %12,7koa dela nabarmendu dute, eta Europako Batasuneko batez bestekoa, berriz, %22koa dela. Zerga politika aldatzeak murrizketak eragotz ditzakeela dio LABek.

Edateko uren tratamendurako Garaizarko estazioan lohien linea berria inauguratu dute asteon, Iurretan. Estazio horri esker, edateko ura iristen da Abadiño, Atxondo, Berriz, Durango, Elorrio, Ermua, Garai, Iurreta, Izurtza, Mallabia, Mañaria eta Zaldibarrera.

Tratamendurako estazioak izan bazuen ur linea bat segundoko 200 litroko ahalmena duena, baina orain arte ez zeukan sistemarik ura edateko moduko bihurtzean sortutako lohiak behar bezala tratatzeko. 2.240.850 euroko inbertsioa egin dute azpiegitura hori eraikitzeko.

Jakinarazi dutenez, sistema berri horri esker, Ibaizabal ibaiak babes handiagoa izango du ingurumenari dagokionez. Izan ere, linea berri horrekin, solidoz osatutako emarien isurketak saihestu egingo dira, kontsumorako urak tratatzeko prozesutik sortutakoak, hain zuzen.

Egindako lanak

Egindako lanei dagokienez, putzu bat egin dute, han biltzeko dekantagailu deritzen instalazioen purgak edo hondakinak. Purga horiek garraiatu egiten dute tratamenduen estazioan sortutako lohi gehiena. Iragazkiak garbitzeko uren putzuaren ondoan dago lurpean sartutako biltegi hori; 200 metro kubo hartzeko ahalmena du bakoitzak .

Hondoan bereizitako lohia bi ponparen bitartez eramaten da dekantagailuen purgaketen putzura. Putzu horrek uren tratamendurako beste estazio batzuetako lohiak ere jasoko ditu.

Purgen putzu horretan bildutako lohi guztia gainazalera joaten da, hormigoi armatuz egindako instalazio batera. Han, lohiak hondoan pilatzen dira, eta biltegi batera eramaten dituzte, deshidratazio lanak egiten dituen eraikinaren azpiko tanpoien biltegira, hain zuzen.

Prentsatu eta lehortutako lohi horiek zabortegiren batera edo Galindoko araztegira eraman, eta han erraustu egingo dituzte. Bilbao Bizkaia Ur Partzuergotik azaldu dutenez, horrela, aurrerantzean ez dira Ibaizabalera isuriko.

Ehunka lagunek bat egin zuten joan den domekan, Durangon, Erralde hiltegia ez ixteko manifestazioan. Hain zuzen, bi urteko luzamendua eskatu dute Bizkaian geratzen den hiltegi bakarrarentzat, Berrizko instalazio berriak prest egon bitartean. Ardiek et...

Momentuan, herriko panoramika ikusteko balkoirik gabe dago Ziortza-Bolibarko udaletxea, konpontzen ari dira-eta eraikina. Hori dela eta, horri begira egoten da Jose Salvador Azpiazu, alkatea, bere bulegoa dagoen behin-behineko udaletxetik. Izan ere, 2...