Azaro amaierako EITBko administrazio kontseiluan gai bat jarri zuten mahai gainean PP eta PSEko ordezkariek. Aurreko egunen batean, ETAko preso ohi bat elkarrizketatu zuten Radio Euskadin, eta horrek talde armatuaren historia eta helburu politikoak lo...

Landareetan jatorria duten hondakinak, animalietan dutenak —haragia, arrautzak eta horien oskolak, arraina, gazta, maskoten ileak...—, ogia, kafe hondarrak zein kortxozko tapoiak. Besteak beste, halakoak bota daitezke edukiontzi marroira, hondakin organikoak biltzen dituen edukiontzira. 2016an Bizkaian sortzen diren hondakin organikoen %4 konpost bihurtzea da asmoa. Iaz, Bizkaiak 5. edukiontziaren aldeko apustua egin zuen. Eta aurten eskualdez eskualde zabaltzen hasi dira.

Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Udalak proba bat egin gura izan zuten, eta Deustua aukeratu zuten horretarako. Esperientziak utzitako emaitzarekin pozik, herrialde osora zabaltzea erabaki zen. Oraingoz, izena eman duten familiak ari dira erabiltzen.

Enkarterrira udaberrian iritsi zen. Maiatzean jarri zituzten edukiontziok Artzentales, Galdames, Gueñes, Gordexola, Karrantza, Lanestosa, Sopuerta, Turtzioz eta Zallan. Barakaldo eta Zierbenara, berriz, geroago iritsi da. Proba saio bat egin gura dute, bosgarren edukiontziak dituen emaitzak ikusi eta erabakiak hartzeko. 10.000 familiaren parte hartzea aurreikusi dute esperientzia horretarako. 50 edukiontzi jarriko dira Urban-Galindo eta San Bizenteko dorreen artean, Barakaldon, eta Abantoko Gallarta barrutian.

Dena den, Arratia izan da eskualdeko herri guzti-guztietan edukiontzi hori jarri duen lehenen mankomunitatea. Bi hilabeteko epean, 1.500 familiak baino gehiagok egin zuten bat egitasmoarekin. 10 litroko edukiera duen ontzia, 150 poltsa biodegradagarri eta edukiontziak zabaltzeko giltza bana banatu zuten sendi horien artean. Lehen hilabetean 11.000 kilo hondakin organiko jaso zituzten.

Durangaldean, oraingoz, Zornotzan eta Ermuan daukate edukiontzi marroia. Hona Zornotzako bilketa datuak: 300 familiak 500 kilo zabor organiko birziklatu zituen astebetean. Urri bukaeran ezarri zuten bosgarren edukiontzia Larrea landa auzoan eta ondoko zenbait kaletan. Arrakasta ikusita, beste auzo batzuetara ere hedatzen hasi dira proiektua. Ermuan, haratago joan dira eta edukiontzi hori erabiltzen duten familiak saritze aldera, zabor zergan %10eko murrizketa ezarriko dietela iragarri dute.

Basaurin Pozokoetxen ekin diote birziklatze metodo hori erabiltzeari. Urtebeteren buruan emaitzen ebaluazioa egingo dute, proiektua zabaltzen duten erabakitzeko. Horrez gain, 49 etxe eta baserritan autokonposta egiteko programa abiatu dute. Uribe Kostan herri guztietan ipiniko du mankomunitateak. Oraingoz, Berangon eta Urdulizen hasi dira. Urdulizen, hamar edukiontzi jarri dituzte.

Lekeition, txipa

Lekeition, pertsonalizatutako txartel elektroniko baten bidez zabalduko diren edukiontziak jarriko dituzte 2014an. Hondakin organikoz betetako plastikozko poltsa kodetuak jaurti ahal izango dituzte erabiltzaileek barrura, edukiontzion erabilera aztertu eta jarraipena egin ahal izateko. Birziklatze tasa gaur egungo %29tik %70era handitzea dute helburu. Ondarroan, atez ateko bilketaren sistema aztertzeko prozesua abiatu dute, herrian bideragarria izan litekeen ebazteko. Zaborren kudeaketa herritarrekin zehaztu nahi du udalak. Ostegunean batzarra egingo dute Kofradia Zaharrean, 19:00etan.

Aurten metalgintza arloan 80 bat enpresa itxi dira. Horrek 1.500 lanpostu galtzea eragin du. 2014an eustea espero dute.

2007tik gaur egunera Bizkaian 25.000 lanpostu galdu dira eraikuntzan; zegoenaren erdia da hori.

"Datorren urtean abian jarriko den zerga erreforma sakona onartu da", iragarri zuen Jose Maria Iruarrizaga Ogasun eta Finantza ahaldunak joan den abenduaren 5ean, Bizkaiko Batzar Nagusiek Gernika-Lumon egindako osoko bilkura bukatutakoan. "Itun ekonomikoa berreskuratu zenetik erreformarik garrantzitsuena" dela esan zuen, gainera. Aldaketa horiekin, Bizkaiko Ogasunak 153 milioi gehiago bilduko ditu.

EAJ, PSE-EE eta PPren aldeko botoa jaso zuen foru gobernuak egindako lege proposamenak, autonomia erkidego osorako adostutako itunaren itzalpean. Bilduko batzarkideek, aldiz, aurka bozkatu zuten, ez zelako onartu taldeak aurkeztutako zuzenketa bat bera ere. "Erreforma herrena" dela zioten. "Kapitalaren hirukoa" deitu zuten, gainera, jeltzale, sozialista eta PPkoek osatu dutena.

PFEZ pertsona fisikoen errentaren gaineko zergak tasa berriak izango ditu errentarik handienentzat: 92.310, 123.070 eta 179.460 eurotik gorako errentek %46, %47 eta %49 kotizatuko dute, hurrenez hurren. Orain arte, gehienez, %45 ordaintzen zen.

Aurrezkiarentzat ere tarifa berriak onartu dira. Lehenengo 2.500 euroetatik hasita, %20ko tasa izango dute; 30.000 eurotik gorako aurrezkiek, berriz, %25ekoa. Sozietateen zergak dedukzio berriak izango ditu mikroenpresentzat, ordaindu beharko duten tasa gehienez %19 edo %20 izateko; gehienez, hamar behargin eta bi milioi euro baino gutxiagoko jarduera bolumena dute enpresa horiek. Oinordetza eta dohaintzetan %1,5eko tasa onetsi zen, ezkontide, izatezko bikote eta lerro zuzeneko aurreko eta ondorengo ahaideentzat.

Aurrekontu bat, bi akordio

Bizkaiko Batzar Nagusien osoko bilkurak gaur onartuko du 2014rako aurrekontua. Izan ere, 22 batzarkide jeltzaleen babesa izango du. Bilduk dituen 12 ordezkariek aurka bozkatuko dute, baina, jeltzaleek PSE-EE eta PPrekin lortutako akordio banari esker, bi alderdiok abstentziora joko dute; bederatzi eta zortzi batzarkide dituzte, hurrenez hurren.

Osotara, foru aldundiko zortzi sailek 1.082 milioi euro izango dituzte, urte berrian inbertitzeko. Sozialista eta jeltzaleek duela bi aste hitzartu zituzten 4,6 milioi euroren zuzenketak. Besteak beste, hauek adostu zituzten: Barakaldoko Interfábricas izeneko errepiderako milioi bat jartzea, Gurutzetako ospitalean eguneko zentroa martxan jartzea eta Down sindromedunen elkarteari diru laguntza ematea. Joan den astean, milioi bat euro pasatxoko aldaketa egin zion PPk EAJren proiektuari: 900.000 euro, A-8 eta A-68 autobideen ohiko erabiltzaileak laguntzeko; 100.000, zeliakoen elkarterako, eta 50.000, gazteentzako garraio txartela sortzeko.

Gobernu hitzarmena sinatzeko behar barik, urtarriletik aurrera lasai asko gobernatzeko ezinbesteko bi makulu lortu ditu Jose Luis Bilbaok.

Artea Durangaldean gaur katalogoa aurkeztu zuen atzo Mikel Onandia arte historialariak (Durango, 1983). Eskualdeko artistak ezagutzera ematea du helburu, besteak beste, lanak. 250 ale argitaratu dituzte. Salgai daude, 25 euroan, Durangoko Arte eta Historia Museoan eta herriko liburu dendetan.

Mapa topografiko gisa definitu duzu katalogoa. Zer aurki daiteke bertan?

Durangaldeko hainbat artista garaikideren hautaketa bat jaso dut. Mapa gisa aurkeztu dut Durangoko eta inguruko herrietako artistak aukeratu ditudalako. Horrez gain, sarrera historiko bat ere badauka lanak, testuingurua kokatzeko. XX. mendean Durangaldean egon den giro artistikoa azaltzen du.

Beharrizan bat ikusi duzu sortzaile belaunaldi berri baten ikerketa egiteko. Zer dela eta?

Gehienbat, bertako sortzaileak ez direlako nahi genukeen besteko agerikoak. Ezezagunak dira oro har. Giro artistikoa bultzatzeko beharrizana egon da; baita jendeari jakinarazteko artistak badaudela eta gauza interesgarriak egiten dituztela.

Oro har, jendeari kostatu egiten al zaio artera hurbiltzea? Obrak ez ulertzeak beldurrak edo konplexuak sortzen al dizkio ikusleari?

Bai, sarri ikusleok aurreiritziak edo beldurrak izaten ditugu. Ez dugu beldurrik antzinako artera hurbiltzeko; bai, ordea, gaur egungora gerturatzeko. Guztiok gara hurbiltzeko gai, eta esfortzu bat egin behar dugu. Era honetako ekimenak publikoaren eta sortzailearen artean zubi lana egiten saiatzen dira.

Ba al dago elkarlanik eskualdeko artisten artean?

Durangaldean, egia esan, giro artistiko askorik ez dago. Artistek modu indibidualean lan egiten dute. Batzuek elkar ezagutzen dute, baina giro falta hori adierazgarria da.

Zelan definituko zenuke eskualdeko produkzio artistikoaren egoera?

Askotarikoa, eklektikoa da. Ez dago horretaz bizi den sortzaile askorik. Badago, ordea, militantzia handia eta gauzak egiteko gogoa daukan jende asko. Gauza asko egiten dituen jendea da: pintura, eskultura, bideogintza, argazkigintza...

Eta, artisten mailari dagokionez, zer esango zenuke?

Interesgarria da. Hori publikoak epaitu beharko du, dena den. Liburuan saiatu naiz epaiketarik ez egiten. Nire hautaketa ahalik eta modurik objektiboenean egiten saiatu naiz, eta denetarik erakusten. Ez dut diziplina edo lengoaia zehatz baten aldeko apusturik egin nahi izan. Ahalik eta gauza zabalena erakusten saiatu naiz: Jende helduaren eta gaztearen lanak, emakumezkoenak eta gizonezkoenak...

Zelan egin duzu hautaketa?

Ahalik eta zabalena edo eklektikoena jasotzea izan dut irizpide. Ahalik eta diziplina gehienak sartzen saiatu naiz. Dagoena agerian utzi, mugarik gabe.

Eta katalogoa zelan antolatu duzu?

44 artistaren lanak jaso ditut, eta lau ataletan banatu: Figurazioa eta errealismoa; Horizonte abstraktuak; Lengoaia artistiko berriak —bideogintza, zinemagintza edota instalazioak egiten dituztenak, besteak beste— eta azkena, Errealitate fotografikoak —argazkilariak—.

Era askotako artistak eta diziplina ugari jaso dituzu. Non hasi eta bukatzen da artea?

Oso galdera zaila da. Definizio teoriko bat ematea oso zaila da. Saiatu naiz era horretako definiziorik ez ematen. Artea da guk artea deitzen diogun hori. Denboran eta historian aldatuz joan da: Antzinatean artea gauza bat zen; Erdi Aroan, beste bat; Barrokoan, beste bat; eta gaur egun, beste bat. Horrek ez du esan nahi definitu ezin dezakegunik. Hala ere, bakoitzak bere definizio propioa izan dezake. Gaur egun gizarteak zer onartzen du arte gisa? Adierazpen plastiko baten bitartez sentimenduak, ideia teorikoak edo kontzeptuak agerraraztea. Oso definizio orokorra da, dena den.

Artista etiketa ere oso konplexua da. Ni sortzaileei buruz hitz egiten saiatu naiz gehiago.

Zein desberdintasun antzematen dira hasi berriak diren artisten eta ospetsuen lanen artean?

Hasiberriak oraindik esperimentazio bidean eta euren lengoaia pertsonala aurkitu guran dabiltza. Horrek ez du esan nahi interesgarria ez denik; alderantziz. Esperimentazio hori oso erakargarria da.

Ospea dutenek badaukate esperientzia bat; egin dute bide hori, eta badaukate lengoaia pertsonala, identifikagarriagoa, zehaztuta. Alde horretatik, helduagoa izan daiteke euren lana.

Katalogoaren lehenengo atalean Durangaldeko giro artistikoaren historia laburra jaso duzu. Zer aurkituko du irakurleak?

Hor aipatzen ditut, esaterako, Dario de Regoyos —asturiarra izan arren, Durango inguruan ibili zen margotzen—, Zubiaurre anaiak —Madrilen bizi arren, bertakoak ziren eta sarri etortzen ziren hona; bertoko paisajeak eta jendea margotzen zituzten—... Euskal margolari asko bildu ditut, bertakoak izan ez arren etortzen zirenak margotzera.

Baita Gerediaga elkartea ere: 36ko gerraren ostean giro artistikoa sortu zen haren bitartez. Arte plastikoen aldeko apustua egin zuten hainbat erakusketa ekarriz. Leopoldo Zugazaren irudia ere badago. Durangarra zen, eta euskal arte abangoardiaren erakusketa asko ekarri zituen Ezkurdi aretora, 1970eko hamarkadan. Geroago, Durangoko Arte eta Historia museoa sortu zen, 1980ko hamarkadan.

Harremanik ikusi al duzu identifikatutako historiako pasarte horien eta artistok egindako lanen artean?

Neurri batean, bai. Zaila da esaten, ordea. Gazteengan ez da askorik nabari. Horiek beste garai bateko semeak dira: Arte Fakultatean ibilitakoak, globalizazioan sartutako garaikoak... Helduagoak diren artistei dagokienez, bai: horietako asko joaten ziren Ezkurdi aretora erakusketak ikustera eta antolatzera. Artisten arteko giro hori, egun ez dagoena, lehenago bazegoen. Beraz, helduagoak direnak badira 1970 eta 1980ko hamarkadetako giro artistikoaren oinordekoak. Bakoitza bere eran.

Abenduan lan horrekin lotutako erakusketa bat jarriko duzue Durangoko Arte eta Historia Museoan. Zer aurkituko du bisitariak?

Abenduaren 5ean inauguratuko da. Liburuan agertzen diren artisten lan batzuen beste hautaketa txiki bat izango da. Osagarriak dira katalogoa eta erakusketa. Hamar edo hamabost artelan inguru egongo dira. Erakusketa denbora baterako izango den arren, artelanak zuzenean ikusteko modu bat da, aurrez aurre ikusi behar dira eta.

Tradition 2.1 diskoa aurkeztuko du Korrontzi taldeak gaur, 20:30ean, Basauriko Social antzokian. Tradizioa eta folklorea gaurkotasunarekin lotuta eramango ditu oholtza gainera taldeak. Hil honetan argitaratuko duten diskoa, euren laugarrena, bertatik ...

Urtez urtez errotzen ari dira Lekeitioko Tximinoiaren Jardunaldiak. Aurten, zazpigarren urtez antolatu ditu udalak. Jaialdia gero eta itzal handiagoa lortzen ari da.Hilaren 1ean hasi ziren, eta domekara arte izango dira. Egun horietan guztietan, jatet...

Barbadun ibaiaren arroan kokatutako burdinola, errota eta dorretxeak ezagutzeko eta horiei buruzko historiaren berri izateko ibilaldia antolatu dute domekarako Enkarterriko Museoak eta Bizkaiko Batzar Nagusiek. Bosgarren aldia da aurtengoa. Ibilbidear...