Bizkaian Itxaropenaren Telefonoa martxan jartzeko lanean da Fatima Montenegro. Orain, trebakuntza fasean daude. Beraz, datorren astean Areetan (Getxo) emango duten ikastarora "jende asko biltzea" gustatuko litzaioke. Oraingoz, 30 pertsona inguruk eman...

Getxoko Udaleko bost hitzarmenetan ere zenbait huts aurkitu ditu epaitegiak. Sarrikobasorako adostutako hitzarmenean udalak emandako lursailak ez daude udalaren izenean erregistratuta, eta Lurzoruaren Udal Ondarean ere ez dira sartu. Arrigunaga urbani...

Etxalde nekazaritza iraunkorrerako mugimenduak antolatuta, emakume baserritarren topaketa egin dute herenegun eta atzo Arteagan. Arantza Arrien baserritar aulestiarrak andre baserritarren egoera eta topaketetan landutakoa azaldu ditu, baikor, irribar...

Bizkaiko Foru Aldundiak 40 milioi euro bideratuko ditu Bizkaiko errepideak berritu edo mantentzeko lanetara. 2012. eta 2013. urteetarako egin ditu aurreikuspen horiek.Leioan, Euskal Herriko Unibertsitatera sartzeko saihesbidea egiten hasiko dira. Bide...

Jauregi eta ondo antolatutako kale dotoreekin osatua, Elorriok denboraren joan-etorrian garatu du halako txukuntasun bat, patxada bat. Herriko txoko guztietan aurki daitezke garai bateko eraikin historikoak, eta, alde zaharra erdigunean izanda, berehala ohartzen da bat herriak denboran zehar izandako pisuaz. Etxe eta dorretxe dotoreek osatutako ikuspegia du, bada, Ana Otadui alkateak balkoitik begiratuta, parez pare. Udaletxe aurreko plazan, Sortzez Garbiaren basilika ere ikusten du.

Gaur egungo Elorriok ere gorde du bere itzala, eta Durangaldeko herriekin elkarlanean aritzeaz gain, Gipuzkoako Debagoienaeskualdeari ere egiten dio so maiz. Etorkizunari begira dago herria, eta, beharbada, horregatik azpimarratzen du alkateak "herriko bizitasuna" garatu nahiko lukeela, "herri dinamiko eta aktiboa" duelako helburu.

Elorrio "bizi" bat nahi luke Otaduik hemendik luze gabe. "Dinamikoa, ekintzaz betetako herria ikusi gura nuke. Horretarako, ezinbesteko izango dira jarduera ekonomikoa sustatzea eta kalitatezko enplegua erakartzea. Baina ekonomia eta lan kontuak aparte utzita, behin eta berriz azaltzen du Otaduik "elkarbizitza eta errespetua oinarri dituen herria" nahiko lukeela. "Bide luzea dugu elkarbizitza normalizatzeko, baina itxaropentsu nago. Funtsean, errespetua oinarri duen herri bat utzi nahiko nieke nire ondorengoei", agertu du.

Iazko udal hauteskundeetatik da Otadui herriko alkatea. Kalapita politiko baten erdian hartu zuen agintea. "Bazirudien batzuek ez zituztela joko demokratikoaren ondorioak onartu. Niretzat oso egun gogorra izan zen inbestidurakoa", aditzera eman du. Bilduk eta EAJk zinegotzi kopuru berbera eskuratu zituzten bozetan. Koalizio independentistak alkatetza lortzeko zeukan eskubidea eskatzen zuen, jeltzaleek baino boto gehiago eskuratu zituztelako. Baina, PPko zinegotziak apurtu zuen berdinketa, jeltzaleen mesedetan, hain zuzen ere.

Otaduik aitortu du egun hartatik honako bilakaera "ona" izan dela, eta hasierako egoerari "buelta eman" zaiola. "Egun hartako eta gaurko egoerek ez dute zerikusirik", dio. Egoera egonkortu den seinaleetako bat, berriz, aurrekontuen adostasunean aurki daiteke. EAJ eta Bilduren aldeko botoekin onartu zen 2012rako aurrekontu proiektua.

Turismoari eskainitako tokia da aurrekontuetan nabarmentzen den puntuetako bat. Iazko 13.000 euroak oso atzean utzi, eta 167.000 mila euro bideratuko ditu udalak arlo horretara. Otaduiren esanetan, Elorriok "ekarpen handia" egin diezaioke sektoreari. "Baliabide asko ditugu eskura: jauregiak, ibilbideak, armarriak, ermitak, eta, noski, Argiñetako nekropolia ere bai. Esango nuke orain arte ez dugula asmatu turismoa behar bezala ustiatzen, eta hemendik aurrerako asmoa da ondarea indartzea, inguruan dagoena baloratzea eta ostalariekin ere elkarlana sustatzea", azaldu du Otaduik.

Horren guztiaren kudeaketa turismo teknikari berri batek egingo du. Gainontzekoan, ondarea zaharberritzea, askotariko ekitaldiak antolatzea, edota ondare ibilbidearen argiztatzea dituzte jomugan Elorrioko Udalean, besteak beste.

Herriko diru sarrerak indartzeko, eraikita dauden azpiegiturak garatu eta berriak sortu behar direla uste du Otaduik. "Horregatik, oso garrantzitsua izango da hirigintza eta industria gaiak garatzea, eta, horretarako, iaz onartutako Hirigintza antolatzeko plan orokorra erabil dezakegu". Bide horretan, hutsik dauden lur-eremuetan eraikuntza lanak abiatzeko gertu dago alkatea, "udalak enplegua ere garatzen lagundu dezakeelako industrialdeak indartuta". Bestalde, salmenta edo alokairuzko etxebizitzak garatzea ere egokitzat jotzen du alkateak.

Naturak badu pisua

Ingurumen gaiei dagokienez, proiektu asko ditu Elorrioko Udalak esku artean. Aste Berdea izeneko ekimena martxan jarri nahi dute, "ekimen berria izango da, eta gure ingurunearen kontzientziazioa bultzatzeko baliagarria izango zaigu". Tokiko Agenda 21 delakoa ere "oso arrakastatsua" izan da aurten, Otaduiren esanetan. "Iaz, bost herritar hurbildu ziren; aurten, berriz, 25 izan dira".

Ingurumen gaiei lotutako anekdota edo pasadizo txiki bat ere gaineratu nahi izan du alkateak, "behin ustekabe polita" izan baitzuten udaletxean, gustura oroitzen duenak. "Eskolako umeak etorri ziren ekimen bat aurkeztera. Eskolatik San Agustin aldera joan omen ziren erreka ikustera eta argazki batzuk ateratzera. Benetan lotsagarria zen errekak argazkietan zuen itxura. Zikin piloa zegoen. Gauzak horrela, haurrek beraien burua aurkeztu zuten, erreka garbitzeko boluntario gisa, betiere udalak horretarako ekintzaren bat antolatuko balu", gogora ekarri du.

AP-68 kudeatzen duen Autopista Vasco Aragonesa enpresari zarata maparen bigarren faseari ekin diezaiola eta mapa horren ekintza plana bete dezala eskatzeko esango dio Espainiako Diputatuen Kongresuak Espainiako Gobernuari. EAJk aurkeztutako ez-legezko proposamena onartuta hartu du Kongresuak erabaki hori. Bizkaian, Ugaon eragin handia izan dezake martitzenean onartu zuten ez-legezko proposamen horrek; izan ere, urteak daramatzate AP-68ko zirkulazioak herrian eragiten duen zarata pairatzen.

Izaskun Landaida Ugaoko alkateak "oso pozik" hartu du Kongresuak hartutako erabakia. "Denbora luzez ibili gara horren atzean. Iaz, estrategia aldatu eta Kongresura jo genuenean, itxaropen txiki bat ikusi genuen. Orain, erantzun hori ikusirik, pozik gaude", adierazi du albistea jakin bezain pronto.

Kongresuaren erabaki horren ostean, "ahalik eta arinen neurriak hartzea" eta Ugaoko biztanleek neurri horien ondorioak ikustea desio du Landaidak. Alkateak gogora ekarri du herritik bertatik pasatzen dela AP-68 autobidea. 2006an, zaratak eragiten zituen kalteak neurtzeko azterketa bat egin zuen udalak. "Ondorioek erakutsi zuten herriak izugarrizko zarata pairatzen duela leku askotan". Beraz, "udalak eskatuta ikerketa egin zuen enpresak zenbait neurri proposatu zituen zarata hori murrizteko", azaldu du. Besteak beste, beste errepide askotan gaur egun ikusten diren pantailak jartzea proposatu zuen.

"Urte askotan ibili gara eskaera hori egiten; herri txikia izanik, baina, baliteke gure eskaerek indar handia izan ez izana", adierazi du Landaidak. Errepide hori Sustapen Ministerioaren eskumenekoa denez, arazoa EAJren bidez Kongresura eramatea erabaki zuten iaz.

PSOEren gobernuak konpromisoa hartu zuen Autopista Vasco Aragonesa enpresari zaratari buruzko ikerketa egiteko eskatzeko —legeak hala ezartzen du—, alkatearen arabera. Azterketak neurriak hartu behar zirela esatekotan hartuko zituztela hitz eman zieten, gainera. Gobernu aldaketarekin, baina, berriz ere egin behar izan dute eskaera.

Ugaoko alkatearen esanetan, "Autopista Vasco Aragonesak egin behar du azterketa eta neurriak proposatu. Legeak ezartzen du 2012rako eurak eginda eduki behar dituztela euren mapak". Mapa egiteaz gain, udalarentzat garrantzitsuena da mapa horretako datuen ondorioetan zarata murrizteko agertzen diren neurriak betetzea.

Abiadura motelagoa

Errepideetan pantailak jartzeaz gain, udalaren ustez, AP-68 Ugaotik pasatzen den tartean abiadura muga txikiagoak jartzea izan daiteke beste neurrietako bat. Autobide ondoko auzoetan bizi diren ugaotarrek neurri horiek "pozik" hartuko lituzketela ekarri du gogora alkateak.

Arantza Tapia EAJko Kongresuko diputatuak 2003ko Zarataren legea bete dadila eskatu zuen martitzeneko agerraldian. Gogora ekarri zuen, gainera, Sustapen Ministerioak aurreko legegintzaldian emandako datuen arabera bost milioi ibilgailu igaro zirela iaz AP-68 autopistatik.

1937an, tropa faxistek hainbat herri bonbardatu zituzten, tartean, Durango. Urte hartako martxoaren 31n, hirurehundik gora herritar hil zituzten. Aurten, sarraski haien 75. urteurrena beteko da, eta Durangon, hainbat ekitaldi antolatu dituzte, hilaren 14tik 31ra bitartean, haiek oroitzeko.

Datorren asteazkenean emango diete hasiera ekitaldiei. Zinekluba izango da, 19:00etan, udal liburutegian. Durango, el bombardeo silenciado (Durango, isildutako bonbardaketa) ikus-entzunezkoa ikusteko aukera izango da. Martxoaren 31ko bonbardaketatik bizirik atera ziren zortzi lagunen sentimenduak eta orduko irudiak biltzen ditu. Jonan Hernandez hizlari lanetan ariko da. Martxoaren 16an, Gerra, emakumeak eta literatura hitzaldia egingo du Josune Muñoz Skolastika kultur elkarteko kideak, 19:00etan, udal liburutegian.

Martxoaren 19tik 31ra bitartean, bestalde, argazki irudien proiekzioa, argiak eta soinuak baliatuta, Txelu Angoitia Gerediaga elkarteko kideak egindako instalazio artistikoa bisitatzeko aukera izango da. Santa Susanako komentuan egongo da ikusgai.

Zineklubaren beste saio bat izango da martxoaren 20an. Zerutik sua dator filma emango dute 19:00etan, udal liburutegian. Egoitz Rodriguez Olea filmaren zuzendaria ariko da hizlari gisa.

Gerrako testigantzak

Gerediaga elkarteko Jon Irazabal ikerlariak Gerra Zibila Durangaldean 1936-1937 liburua aurkeztuko du martxoaren 27an; bonbardaketaren datu eta argazki berriak biltzen ditu liburuak. Egun horretan bertan, Gerediaga elkarteak Martxoak 31. Durangoko bonbardaketa dokumentala aurkeztuko du. Bonbardaketako eguneko irudiak jaso zituen elkarteak 1988an. Orduz geroztik eskuratutako irudi, testigantza eta ikerketa berriak ere jaso dituzte dokumental osatu horretan.

Bestalde, Ahaztutako munduaren geografia erakusketa egongo da ikusgai, martxoaren 24tik 31ra bitartean, udal liburutegian. Gerra gatazken zergatiak ezagutarazteko helburua dauka erakusketa horrek. Horrez gain, Sua eskurik esku, lekurik leku izeneko emanaldia eskainiko du Baleukok martxoaren 30ean. 20:00etan egingo dute ikuskizuna, Andra Mari elizaren elizpean. 22:00etan, bestalde, Lurra astinduz antzezlana taularatuko du Karrika antzerki taldeak, San Agustin kultur gunean. 1936ko altxamenduaren osteko egunak kontatzen ditu antzezlanak, amodiozko istorio baten bitartez.

Omenaldiak, hilaren 31n

Martxoaren 31 omenaldiak egiteko eguna izango da. 12:00etan, gerraren biktimak gogoan izango dituzte kanposantuan. 20:00etan, oroimen ekitaldia egingo dute Andra Mari elizan. Umeentzako tartea ere izango da egun horretan, ipuin kontaketen bitartez. 12:00etan, 3 eta 5 urte arteko umeentzako saioa izango da; 12:30ean, 6 urtetik gorakoentzat.

Ekitaldi horiez gain, hiru aste horietan jarduera gehiago ere izango dira. Besteak beste, Bakearen aldeko kontzertuak eskainiko dituzte Bartolome Ertzilla musika eskolako ikasleek. Helduentzako ipuin kontaketak entzuteko eta bonbardaketarekin lotutako esaldi bat panel batean idazteko aukera izango dute herritarrek.

Iñaki Azkuna Bilboko alkateak eta Jose Luis Sabas Obra eta Zerbitzuetako zinegotziak Auzokide plana "auzoentzako inbertsio handi" gisa aurkeztu izana salatu du Bildu koalizioaren Bilboko udal taldeak. Zalantzan jarri dute plana lantzeko erabili den metodologia. Planak jasotzen dituen egitasmoak aurrera eramateko adostu den diru sorta ere "eskasa" dela iruditzen zaie.

Txema Azkuenaga Bilboko Bilduko zinegotziaren esanetan, Bilduk ez du bat egiten EAJren udal gobernuak sustatzen duen parte hartzearekin. Barrutietako kontseiluak ezezagunak direla iruditzen zaio, parte hartzea murritza dela. Gainera, Azkuenagak salatu du herri elkarteek ezin dutela bozketetan botorik eman. Hori horrela izanik, plana osatzeko aukeratu den parte hartze sistema ere hankamotz geratu da. Elkarte eta auzokideek euren ekarpenak egiteko hilabete baino ez dutela izan azpimarratu du, tartean Gabonetako oporrak ere bazirela. "Errekurtso faltaren aitzakia erabiliz, kontseiluan parte hartzen dutenek hainbat egitasmoren artean erabakitzeko beharra dute, den-denak beharrezkoak diren heinean", gaineratu du.

Orotara, 48 milioiko aurrekontua onartu du Bilboko Udalak. Alegia, barruti bakoitzeko 1,5 milioi urteko. Bilduk udalak finantzatzen dituen beste egitasmo batzuekin alderatu du zenbateko hori. Hala, Bilboko BBK Live jaialdiari urtero hiru eguneko kontzertuengatik 1,46 milioi ematen zaizkiola, Bilbao 700 fundazioari 2 milioi eta Alondegiari 6 milioi. "Adibide horiek guztiek auzoek Azkunaren gobernuarentzat duten garrantzi eskasa adierazten dute", ohartarazi du Azkuenagak. Haren irudiko, Auzokide planaren aurrekontu orokorra "irrigarria" da.

Horren harira, 2007tik hona auzoetan egindako inbertsioa %52 inguru gutxitu dela azpimarratu du Azkuenagak. Bilduk "hiriaren erdigunearen eta auzoen artean hesia" dagoela deritzo, eta hori apurtzeko eskatu dio EAJri. Hain zuzen, Bilduko zinegotziak gogorarazi du kide den udal taldeak egindako aurrekontu proposamenean auzoetarako diru sorta urtean 3,5 milioi handitzea eskatu zuela. "Lau urteotarako onetsitako planak ez du jasotzen zenbait auzotarako hobekuntza handirik", salatu du, gainera, Irala eta Bilbo Zaharra aipatuz.

Bilboko Udalak 2012tik 2015era bitarteko Auzokide plana onartu du. Lau urteotan Bilboko auzo bakoitzean egin nahi diren lan eta jarduerak eta horiek finantzatzeko aurrekontua jasotzen ditu. Orotara 48 milioi inbertituko dituztela iragarri du Iñaki Azkuna alkateak. Hala ere, ohartarazi du udalaren diru kutxetan "hondamendirik" gertatuz gero murriztu egin beharko litzatekeela aurrekontu hori. Edonola ere, aurreikusitako diru sortari esker, ia 170 egitasmo martxan jarri ahal izango dira. Udalak argi utzi du dirua "berdintasunez" banatuko dela hiria osatzen duten zortzi barrutien artean. "Udalarentzat auzoak zenbateraino diren garrantzitsu erakusten du plan honek", adierazi du Jose Luis Sabas Obra eta Zerbitzu zinegotziak.

Auzokide "herritarrek parte hartzeko udalak duen tresnarik eraginkor eta ahaltsuenetako bat da", Sabasen esanetan. Izan ere, ezagutzera eman dituen datuen arabera, barruti kontseiluetan egindako proposamenen %85 baino gehiago onartu dira. "Horietatik asko ez zetozen bat udal gobernuak aurkeztutakoekin", gaineratu du. Kanpoan utzi diren proposamen bakarrak udal aurrekontuaren beste sail batzuen kontura egingo diren zenbaitzuk eta udal teknikariek bideraezintzat jo dituztenak izan direla adierazi du.

Begoñan 28 jarduera egiteko asmoa dute, Ibaiondon 26, Deustuan 24, Errekalden 21, Otxarkoaga eta Txurdinagan 21, Basurtu eta Zorrotzan 15 eta Abandoko barrutian beste 15. "Jarduera horiei esker, barruti gehienetan, auzoaren bihotzak sortuko dira, eta ingurune bakoitzaren benetako eragile sozioekonomiko bilakatuko dira", ohartarazi du zinegotziak. Hein berean, ibiltzeko erraztasuna, bideen egoera eta argiteriaren eraginkortasun energetikoa hobetu nahi dira. Baita aparkaleku, aisirako eremu eta askotariko erabileretarako dituzten herritarrentzako gune berrien sorrera sustatu ere.

Besteak beste, honako hauek dira egin nahi diren lanetako batzuk: Zabalguneko plaza, Deustuko San Pedro, Otxarkoagako Kepa Enbeita eta Santutxuko Basarrate plazak berrituko dira datozen lau urteetan. Deustuan eta Uribarrin Bilboko Metroaren 3. linearako sarbideak prestatuko dira. Bolueta eta Abusu artean Pontonbideko zubia estaltzea erabaki da. Funikularraren plazan eta Zazpilandan igogailuak jartzeko erabakia jasotzen du planak. Iparragirre kalean, Kale Nagusiaren paretik eta Guggenheim museora arte, tratamendu estetiko osoa egin asmo dute. Zazpikaleetako oinezko erabilera hobetzeko plan zehatza ere jaso du Auzokidek.

Biosfera Erreserben Espainiako Sareak 2009. urtetik 2013. urtera bitarteko Montsenyko Parke Naturalean (Katalunia) zehaztu zuen jarduera plangintzaren barruan dago Montseny Plana. 2009tik, Biosfera Erreserben Espainiako Sarea hamabost autonomia erkid...