Iritzia

Erlijio Katolikoa ikasgaia aukeratzerakoan

Urtarrilaren 30etik otsailaren 10era ikasleek datorren ikasturterako izena emoteko epea zabaltzen dala-ta, preminazkotzat joten dot eskolako irakaskuntza erlijiosoaren gaur egungo egoereaz hausnarketa egitea. Irakaskuntza erlijiosoa, izatez, zabala eta anitza dala eta kulturak, jakintzak, gaitasunak, giza balioak eta gizarte kezkak buztartzen dituala sinistuta egiten dot.

Familia eta ikasle guztien aukerak errespetatuta, erlijinoko eskola europar legediaren esparru legalaren, espainiar Konstituzinoaren, Hezkuntzarako Lege Organikoaren eta Euskal Eskola Publikoaren Legearen barruan gauzatzeko eskubidea da, eurok bermatzen eta arautzen dabelako dalako eskubide hori.

Erlijinoa irakasgaia eskolako ikasgai lez kokatzeko eta argitzeko lagungarri izan daitekezan kontu batzuk aztertu gura dodaz:

Ba ete dau gaurkotasunik eta etorkizunik erlijinoko eskolak?

Hezkuntza erreferente bezala hartu (esate baterako, Hezkuntzarako Europar Batzordea) eta Europari begiratzen badeutsagu, zera ikusiko dogu: behin eta barriro aitatzen dabela ezinbestekoa dala kultura erlijiosoa geletan. Europar alkarteko herrialde gehienetan egiaztatu daikegu hori, erlijinoa hezkuntza sisteman txertatzen dabelako eta akordioak daukiezalako erlijino sinismen desbardinekin, aukera anitzekin.

Maila zehatzagoan, familia askok eta ikasleek eurek erlijinoa ikasgaia eskatzen dabe eskola publikoan zein kontzertatu ez konfesionalean.

Eskubide hau errespetatu egin behar da eskolan bertan. Ikastetxeak legez derrigortuta dagoz Haur Hezkuntzan, hiru urtekoen geletan, Lehen Hezkuntzan, DBHn eta Batxilergoan —18 urtera arte— erlijinoko eskola eskaintzera. Zoritxarrez, irakaskuntza erlijiosoak era askotako presinoak jasaten ditu leku askotatik, hezkuntza esparru publikotik kanpo iztea edo gurasoei euren seme-alabak ikasgai horretan apuntatzea burutik kentzea helburutzat hartuz, sinisgarriak ez diran argumentuak —askotan ideologiko samarrak— erabiliz eta, batez be, familiei jagoken funtsezko eskubide hau askatasunez betetea galarazoz. Administrazino desbardinek eta ikastetxeek eurek arreta eta ardura jarri behar dabe legaltasuna bete daiten eta, batez be, gure funtsezko ordenamentu juridikoan jasoten danaren arabera, familiek euren uste sendoetan oinarritutako hezkuntza jakin bat aukeratzeko askatasuna gauzatu daien.

Zer eskaintzen deutso erlijinoa ikasgaiak ikasleari eta eskoleari?

Esan daigun, lehenengo eta behin, erlijinoa ikasgaia, abagunea dala, kristinau mezuak eta bere kulturak, beste jakintza eta bidezko aukera batzuekin batera, honeekaz alkarrizketan, eskaintzen daben alderdi pertsonal eta sozialeko hezkuntzaren aldeko aukerea. Eskoleak, laikoa edo konfesionala, publikoa edo kontzertatua izan, jakintza eta balioak, ezagutzak eta gaitasunak buztartu behar ditu, bere baitan onartu behar ditu guztiak, erlijinoen eta euren kulturen munduagazko alkarrizketa eta bizikidetasunean, gaitasun espiritualean hezi behar dau, osoko hezkuntzari begira.

Euren seme-alabak erlijinoa ikasgaian matrikulatzeak daukan garrantzia gogorarazo gurako neuskie kristinau familiei. Benetako hezkuntza, gizakiari errealidade oso-osoa eskaintzea da eta, horregaitik, nahitaezkoa da harek gizakiaren alderdi guztiak bere gain hartzea. Zalantza barik, erlijinoak asko aberasten dau hezkuntza arloa. Erlijinoaren irakaskuntzak berezkoa dauan alderdian hezten dau umea eta gaztea, gizakia ez dalako arrazionala eta soziala bakarrik, alderdi erlijiosoa eta transzendentea be osagaitzat ditualako. Hezkuntza erlijiosoak gure bizitzako eta gure izatearen azken zentzunari buruzko galderarik sakonenei erantzuten laguntzen dau: nondik nator, ze zentzun dauka nire bizitzak, zer itxaron daiket, zer da maitatzea, zergaitik parkatu behar dot, ze zentzun dauka gaixotasunak, zer esan gura dau heriotzak, zelan egin gizarte zuzen eta solidarioa, egian eta guztion ongizatean sustraitutako gizartea, giza bihotzaren guraririk sakonenekin bat datorren gizartea. Gure bizitzari zeru-muga barria dakartsan Nazaretheko Jesusegaz bat egitean eta Bera ezagutzean aurkituko doguz galdera honeei erantzuteko funtsezko giltzak.

Gainera, irakaskuntza erlijiosoak ikaragarri eragiten dau hazkunde pertsonala, eta egian eta onbidean, alkarrenganako errespetu eta tolerantzian, maitasun eta parkamenean, alkartasun eta doakotasunean, zuzentasun eta bakean, erruki eta gupidan, behartsuenenganako laguntasunean eta makalen babes eta tutoretzan sustraitutako gizarte eta munduaren eraikuntzan erabagigarria da. Ekarpen guztiz positiboa dau oinaze eta bidebakokeriak sortzen dituan eukite, menperatze eta aginterako grinan hainbestetan jausten dan mundu hau gizatasunez beteteko.

Era berean, kristinau sustrai sakonak dituan gure kultura baloratzen laguntzen deusku eta, maila pertsonalean zein sozialean, gure izatasuna itxuratu dauan eta kristinautasunaren erreferentzia barik erraz ulertu ezin daiteken gure zibilizazinoaren zutabeetako bat izan dan legaduan parte izaten.

Beraz, arrazoi honeek eta beste batzuek bideratuta eta suspertuta, guraso kristinauek Erlijinoa ikasgaian matrikulatu behar dabez euren seme-alabak.

209.531

Antonio Lopezen erakusketan izan diren bisitariak. Marka guztiak hautsi ditu Bilboko Arte Eder Museoak Antonio Lopez artistaren erakusketarekin. Urriaren 10ean zabaldu zuten, eta, joan den domekan itxi zuten arte, 209.531 bisitari izan ditu. Bariku eta zapatuetan, 22:00etara arte egon da zabalik. Ohi ez bezala, astelehenetan ere ireki egin dute, eta astebetez luzatu dute erakusketa, bisitari oldea hartu ahal izateko.

Egun suediar bat

Une batez pentsatu nuen desgraziaren bat gertatu ote zen inguruetan, istripu masiboren bat, Garoñak eztanda egin eta gu enteratu ez, zerbait larria behintzat, hainbeste jende egoteko Gurutzetako pasilloetan hara-hona, astegun buruzurian. Askoz geroago otu zitzaidan seguruenik horrelakoak direla egun guztiak ospitalean. Jendearen marearen erdian zabuka, zoruan pintatutako marra urdin bati jarraituz, zarata zarataren gainean, ez dakit denak zebiltzalako oihuka ala denak marmarka, baina zarata zen, merkatukoa edo patiokoa bezain ozena baina larriagoa, eta akordatu nintzen Frantziako autobideetako atsedenguneekin: ehun pertsona bazkaltzen, tartean berrogei ume, eta zaratarik ez, noizean behin tenedoreen hots metalikoa plateren kontra, hori da Europa, pentsatu nuen.

Ospitaleko jendetzaren artean itota, korridore batean jarri duten Zumetaren margolan itzela ikusteko aukerarik ere ez genuen izan ia (sufrimenduaren erdian edertasunak ez baitu lekurik, inork ez dio kasurik egiten), eta igogailura sartzeko ilarak atzean utzi eta pediatriako kanpo-kontsultetara heltzean, imajinazio handirik gabe pentsa zitekeen hura Balkanetako herri bonbardatu bateko ospitalea zela, hainbeste jende aulkietan, lurrean etzanda, zutik, hormen kontra, joan-etorrian eta urduri. Benetan ez zuen Garoñak eztanda egin, eta gu artean enteratu gabe? Benetan al zen hura nire mundu mendebaldekoa, ordenatua, zibilizatua? Dekadentzia hartatik ihes egiteko modu bakarra zegoen: egin beharreko ekokardiografiak egin eta dena ondo zegoela berretsita, medikuaren alta jaso eta arineketan alde egitea, berdin zion nora, Ikeako jatetxera ere gustura.

Izan ere, asteburuetan Bizkaiko lekurik populatuena eta iskanbilatsuena dena, Ikea alegia, aste barruan izugarri leku lasaia da, bazkalorduan sikiera: oasitxo eskandinaviar harrigarria, brikolajez egindako gastronomia suediarraren parke tematiko perfektua, termatxo bat kanpoko hotzetik babesteko. Harmonia betean egiten du ilara jendeak buffetaren zain, erabakitzen duten bitartean izokina ala txerri-ukondoa jango duten; eta platera betetzen dute barazkiz, astean behin jaten dutelako barazkia eta hain zuzen ere Ikean; eta hiruzpalau kafe hartzen dituzte, lehenengoa ordainduta beste guztiak dohainik direlako; eta isiltasuna eta errespetua da nagusi, irribarreak ume eta emazteei, elkarrizketa lasaiak, hau Europa delako, Europa iparraldea hain justu (Norvegia zatitxo bat baino ez dago gu baino iparralderago kontinentean).

Europa gara, bai, eta kasualitatez ez bagina ere, menturaz norbaitek oihuka esango baligu Barakaldon gaudela, ez sinetsi, albondiga suediar hauek jaten ditugun bitartean inork ez baitigu ilusioa kenduko. Nor akordatzen da Balkanetako herri bonbardatuekin, kafea dohainik ematen duten lekuan? Nork ez du nahi egun suediar bat. Egun suediar luze-luze bat.

1.200

Galindoko uren araztegian landatuko dituzten arbolak. Bilbo Bizkaia Ur Partzuergoa bertoko 1.200 fruta arbola eta zuhaixkak landatzen eta belardia prestatzen hasi da Galindon (Sestao), hondakin uren araztegiaren estazioan.

Lapurretan

Idazle batek gai izan behar luke pertsonaia guztien lekuan jartzeko. Demagun, ba, hiri bat, herri bat, auzo bat, eraikin bat… hau da, jende ezaguna eta ezezaguna bizi den gune bat.

Demagun gune horretako txoko batean hogeita hamabost urte inguruko andrazko edo gizonezko bat dagoela. Badaki guraso bikoitzak dauzkala: aita eta ama ezagunak, hots, oinez irakatsi ziotenak, burkoaren azpian hagin zaharraren truke hogei durokoa ipini ziotenak, zer dagoen ondo eta zer dagoen txarto irakatsi diotenak… eta besteak; alegia, zelulak, odola eta haragia eman zizkioten ezezagunak. Baliteke jatorri biologikoa ezagutu nahi izatea. Baina baliteke ezetz.

Demagun alboan, azpian, gainean edo parean bizi direla duela hogeita hamabost urte, ahalegin antzuen ondoren, beraiena balitz moduan inoren umea haztea eta heztea erabaki zuten guraso ezagunak. Baliteke behin edo behin, isilpean, euren buruari galdetu izana zeinek eta zergatik egingo zion uko umeari euron mesederako. Baina baliteke premiarik ez sentitzea. Baliteke ezetz.

Era berean, demagun urrunegi barik bizi direla baita ere duela hogeita hamabost urte dena delakoagatik haur jaio berria inoren esku utzi behar izan zuten guraso biologiko ezezagunak. Baliteke gauero oroitzea zer sudur borobila zeukan aspaldiko txiki hark, zelan egiten zuen negar. Baina baliteke ezetz, baliteke pentsatzea lasai biziko dela, ondo, pozik eta bakean.

Baina, egoerari buelta erdi emanda, demagun guraso ezezagun horiek ez ziotela uko egin euren umeari duela hogeita hamabost urte. Demagun, laugarrena edo zazpigarrena izan arren, etxeko denak poztu zirela eskualdeko klinikan edo ospitalean jaio zenean. Hala ere, gauzak ondo zihoazelakoan, demagun goiz batean bata zuridun aditu bat etorri zitzaiela gelara esanez: sentitzen dugu, baina zuen umeak txarrera egin du eta bart hil da. Demagun harridurak eta sustoak eraginda aditu horren aholkuei men egin zietela, agian senak kontrakoa eskatu arren, eta, ondorioz, kaxa itxi bat, mantan gorderiko aurpegi zati bat eta frogarik bako susmo antzua baino ez direla iltzatu euren oroimen-amaraunean.

Demagun, bada, zeinek bere bidea eginez igaro dutela denbora, iraganari unez uneko estalkia ehunduz, asmo onenak haritzat hartuta.

Baina, halako batean, gaurko egun batez, adibidez, demagun gertaera hartako parte batzuk galderak egiten hasi direla. "Nor naiz, nondik nator?" "Guk legal jokatu genuen, ezta?" "Lurpean ez badago, non dago?"

Demagun galdera horien oihartzunak denera zabaldu direla, mikrouhinen antzera, eta hiriko kaleek, herriko bideek, auzoko espaloiek eta eraikinetako hormek krak egin dutela eta lurrak dar-dar.

Demagun idazle batek dena idaztea erabaki duela, dardaren erreplikek bultzatuta.

Demagun pieza bat falta duela, ordea:

Zer sentitzen du lapur batek inoren umea kumatik osterakoan?

1,6

Bilbok edateko uragatik ordainduko dituen milioiak. Bilboko Udalak 2012ko edateko uraren faktura ordaintzeko aurrekontua onartu du. Guztira, 1,6 milioi euro ordainduko dizkio Bilbo Bizkaia Ur Partzuergoari zerbitzu horrengatik.

TXORIZOA HOBE MOKADUA JATEKO

San Bizente eguneko azokaren aitzakian, Barakaldoko gizarte eragileek ogia eta txorizoa banatu zituzten herritarren artean igandean, Hainbeste txorizorentzat behar beste ogi ez dago lelopean. Gazteleraz txorizo hitza lapur esateko erabiltzen dela bal...

6.053,2

6.053,2 milioi euro bildu zituen aldundiak iaz zergatan. Bizkaiko Foru Aldundiak emandako datuen arabera, 2011n 6.053,2 milioi euro jaso zituen, zerga bidez; aurreikusita zuen kopurua, hain zuzen ere.

SAN ANTONEK BEDEINKA ZAITZATELA

Bilboko San Anton elizak dozenaka animaliaren bisita hartu zuen martitzenean. Jabeek bedeinkatzera eraman zituzten euren maskotak, urtero legez. Txakurrak ziren nagusi. Hala ere, Txarriduna elkarteak urtero eramaten duen txerria aurten ere tartean iza...

%20

Bilbon, kalean bizi direnen artean, buruko gaitzdunak. Bilbon etxerik gabe, kalean, bizi diren herritarren %20k buruko eritasunen bat dutela atzeman du udalak eta Osakidetzak egindako programa batek. Kasu gehienetan eskizofreniak jotako gaixoak dira.