Natalia Salazar Orbe
Eskolara lagun artean oinez joatea. Duela gutxira arte umeek egunero egiten zutena bitxikeria bihurtu da. Azken urteetan, seme-alabak etxeko ataritik eskola ateraino autoz eramatea egunerokoa bilakatu da guraso askorentzat. Osasune...
Aitziber Laskibar Lizarribar
Argia, musika, antzerkia, dantza, multimedia proiekzioak eta su festa. Bilboko Gau Zurian kolorea izango da nagusi bihar; hiriaren sorrera ospatzeko gau handian. Duela 716 urte sortu zenetik, hiribilduaren erdigunea zehazte...
Natalia Salazar Orbe
Demokraziaren eta askatasunaren alde borrokatu zirenei omenaldia egingo diete, igandean, Artxandan. Aztarna digital itxura daukan Aterpe 1936 eskulturaren parean izango da, azken hamar urteetan egin duten legez. Askatasuna defendatu zuten guztiak izango dituzte gogoan Bilbon. 1936ko gerran errepresioa pairatu zutenak eta haien familiak izango dira protagonista zalantzaezinak. Izan ere, aurten omenaldiak hauteskunde kanpainarekin bat egin duenez, bigarren mailara pasatuko dira alderdi politikoak.
Berezia izango da, era berean, hainbat urteurrenek bat egin baitute. Hala azaldu du Eduardo Gonzalezek, Frankismoaren Aurkako Kereilaren Euskal Plataformako kideak: "1936ko kolpe militar faxistaren 80. urteurrena betetzear da". Horrez gain, hamar urte dira Juanjo Novella artistaren Aterpe 1936 inauguratu zutela.
1936ko gerran demokraziaren alde borrokatu zuten sentsibilitate anitzetako borrokalariek bat egiteko hitzordua izango da. Aterpe 1936 ikur unibertsala da. "Gerra hartan eta osteko diktaduran herriak aukeratutako agintariak eta euskal herritarren askatasuna eta eskubideak defendatu, faxismoaren aurka aritu eta askatasunean bizi nahi duen gizateriaren ametsen alde euren burua arriskuan jarri zuten pertsona guztiak" oroituko dituzte omenaldian. Hala jakinarazi dute ekitaldia antolatu duten elkarteek: ELA fundazioa, CNT, Sabino Arana, Ramon Rubial, Eusko Lurra eta Frankismoaren Aurkako Kereilaren Euskal Plataforma.
Kokalekua bera ere sinbolismoz beteta dago. Izan ere, odolez bete ziren Artxandako txoko guztiak 1937ko ekain hartan.
Gudarien ordezkaritza
Besteak beste, Jose Moreno gudaria eta Eibarko miliziano baten alaba izango dira ekitaldian. Moreno Aterpe 36 elkartearen sustatzaileetako bat izan zen. Justizia, oroimena eta erreparazioa aldarrikatuko dituzte. Morenok berak argi azaldu zituen helburu horiek eskulturaren inaugurazioa egin zutenean: "Francok presoak sailkatzea nahi izaten zuen, eta aztarna bana jarri zigun guztioi; oraindik aldean daramagun aztarna. Horren ikur izan nahi du eskultura honek, gure eta etorkizuneko gazteek gogora dezaten zer jasan behar izan genuen".
Haren hitzak indarrean daude oraindik. Gonzalezek gogora ekarri du urteak aurrera doazela, eta protagonista izan zirenak desagertzen ari direla. "Haien seme-alabak eta ilobak dira orain gurdiari tiraka ari direnak". Familia gehienetan dago errepresioa pairatutako senideren bat. Hala ere, 80 urte igaro dira, eta, askorentzat, bizitzak aurrera egin du. Baina Aterpe 36 elkarteak eginahaletan jarraituko du gerrako eta osteko izugarrikeriek argia ikusteko eta jazotakoagatik justizia egiteko: "Gertatutakoa konpondu egin behar dugu, gutxieneko duintasun bat emango duen eran utzi behar dugu. Aitortza egin behar da. Eta benetan zer gertatu zen jakin. Egiaren batzorde batek landuko duen justizia aldarrikatzen dugu. Dagoeneko, ezin ditugu epaitu esku hartze zuzena izan zuten asko eta asko; Franco eta Mola jenerala, kasurako. Baina, Rodolfo Martin Villa [ministro ohia] eta Billy el Niño [polizia ohia] auzipetuta daude Argentinako salaketaren barruan". Bestalde, sinetsita dago domekakoa bezalako omenaldiek laguntzen dutela erreparazio lanetan.
Faxistek Bilbo bonbardatu zuteneko 79. urteurrena beteko da bihar. Eta etzi egingo dute omenaldia. Artxandako eskulturak bizirik mantenduko du miliziano, gudari, borrokalari, erbesteratu, preso, biktimen senide eta gerrako umeen oroimena. Gonzalezen ustez, erakundeek oroimen horri dagokion forma ematea falta da, "memoria historikoaren lege propioa eratuta".
Gotzon Hermosilla
Gaur zortzi, ekainaren 24an izango da Periko Solabarria ezker abertzaleko kide historikoaren heriotzaren lehenengo urteurrena. Solabarria hil eta gutxira, haren kide, lagun eta senitarteko zenbaitek iragarri zuten fundazio edo elkarte bat sortzeko asmotan zebiltzala, hark defendatutako balioak belaunaldi berriei ezagutarazteko xedearekin. Orain, heriotzaren lehenengo urteurrenean, Periko Solabarria elkartea aurkeztu dute jendearen aurrean, eta urteurrenerako prestatu dituzten ekitaldien berri ere eman dute.
Elkartea legeztatzeko prozesuan dago orain, eta hango kide Juanjo Zarragak aurkezpenean esan duenez, "asmoa ez da soilki Periko oroitzea; gune bat sortu nahi dugu, mundu guztiari zabalik egongo dena, Perikok sustatu zituen borroka guztiak bultzatzeko". Izan ere, Solabarria beti egon zen prest bere laguntza behar zuten talde eta herri mugimendu guztiei eskaintzeko, eta bere jarduera politikoa ezker abertzalean garatu bazuen ere, oso harreman onak zituen ezkerreko alderdi, sindikatu eta mugimendu guztiekin. Horregatik, izaera zabala eman nahi diote Periko Solabarria elkarteari, eta nahi duten guztiek parte hartzeko aukera izango dute.
"Borrokak piztu, sustatu eta jarraipena ematea" izango da elkartearen beste eginkizunetako bat. Horien artean, "langileen memoria historikoa" berreskuratzea nabarmendu du Zarragak, "eskualde honetako langile eta meatzariei lapurtu nahi dieten kontakizuna", eta hori islatuko da Solabarriaren heriotzaren urteurrenerako prestatu duten egitarauan.
Lehenengo ekitaldia etzi izango da, ekainaren 19an. Mendi ibilaldi bat antolatu dute, Trapagarango Larreineta auzotik abiatuta, Solabarriaren bizitzan hain garrantzi handia izan zuen meatzaritzaren aztarnak ezagutarazteko. Solabarriaren biografiako zein eskualdearen iraganeko lekurik esanguratsuenak bisitatu ostean, Gallartako Meatzaritzaren Museoan amaituko da ibilaldia, Abanto-Zierbenan.
Hitzaldiak eta omenaldia
Datorren astean, zenbait hitzaldi antolatuko ditu Periko Solabarria elkarteak. Lehenengoa ekainaren 20an izango da, Pedro: konpromisoz eta borrokaz beteriko bizitza izenburupean, eta han Solabarriak apaiz gisa egindako urratsak izango dituzte mintzagai -garai hartan On Pedro gisa ezagutzen zuten guztiek, horregatik agertzen da izen hori hitzaldiaren goiburuan-.
Solabarriarekin batera apaiz langileen mugimenduko kide izandako Juan Arregik eta Juan Zulaikak, eta Javier Sadaba filosofo eta Madrilgo Unibertsitate Autonomoko Etika katedradun izandakoak parte hartuko dute hitzaldian.
Hurrengo egunean beste hitzaldi bat izango da, Periko, beti gazte izenburukoa, eta Solabarriaren eta gazte mugimenduaren arteko harremana aztertuko dute. Frankismoaren garaiko JOC eta HOAC erakundeetako kide izandakoak, Jarraiko kide izandako Ana Lizarralde eta Ernaiko Gotzon Elizburu egongo dira. Hitzaldi biak Portugaleteko azokan egingo dituzte, 19:30ean hasita.
Ekainaren 24an, Solabarria hil zeneko urteurrenean, omenaldia egingo diote Arrondegiko zubiaren ondoan, Lutxanan (Barakaldo), 12:30ean. Eta 22:00etan, berriz, Kontzertu gorria izeneko ekitaldia egingo dute itsasadarrean zehar, itsasontzi batean, Iñaki Uriarteren gidaritzapean.
Xabier Amurizak plazak utzi ditu, baina plazek ez dute Amuriza utzi nahi. Erretiroa hartzeko erabakiaren berri izan, eta Durangoko Bertso Eskolak esker ona azaldu nahi dio. Horretarako, Etxanoko bertsolaria protagonista izango duen ekitaldi sorta bat ...
Ainhoa Larrabe Arnaiz
Inoiz izandako iheslari uholde handienetakoaren aurrean dago Europako Batasuna. Siriako gatazkatik ihesi, milaka herritar pilatu zaizkio Grezian eta Italian. Hori konpontzeko asmotan, Europara iritsi diren 160.000 errefuxiatu koka...
Natalia S. Orbe
Zail gertatzen da sarri askotan gero eta mundu globalizatuagoaren barruan norberak bere kultur adierazpenei eustea. Eta eginahal hori are zailagoa da horretarako baliabide gutxi dutenen kasuan. Kuban badakite zer den hori. Pinar del Rio probintzian, Viñales herrian, euren tradizioei eusteko mugimenduak indar handia hartu du. Ventana al Valle izeneko proiektua abiatu dute han. Amparo Loizaga da kultur proiektu horren koordinatzailea. "Kuban gertatu diren aldaketek eragina izan dute kulturan ere. Bertako zenbait kide jabetu dira kulturaren funtsa arriskuan dagoela, eta desagertu ere egin daitekeela".
Euskal Herrian bada Viñalesekoarekin antzekotasun handia duen esperientzia bat: Gernika-Lumoko Astra sormen lantegia. "Kultura sortzeko eremuak dira biak". Hala azaldu du Kuba bihotzean daraman Kepa Urionabarrenetxeak. Senidetasun horren adierazle, eta Viñaleseko egitasmoari laguntzeko asmoz, Ireki Leihoa Kubari jaialdia antolatu dute astebururako. Astrak, Euskadi-Kuba elkarteak, Ventana al Valle egitasmoak eta Arrano kultur elkarteak prestatu dute.
Loizagak azaldu ditu proiektuaren nondik norakoak. "Kultur arloan zenbait fenomeno gertatzen ari dira Kuban. Proiektuaren helburua da bertako kultura suspertzea. Gazteenei eta gerturatzen diren turistei Kubako kulturaren mamia ezagutarazteko aukera zabaldu gura diegu". Arte adierazpen guztiak biziberritu gura dituzte: dantza, repentismoa, eztabaidarako mahaiak, hizkuntza ohiturak, etnografia, historia, biodibertsitatea, ingurumenaren zaintza, betiko gastronomia berreskuratzea eta domino arratsaldeen bultzada.
Sei urte daramatza martxan proiektuak. 150 lagunetik gora ari dira bertan lanean. Baina baliabide ekonomikorik ez dute. Eta, egitasmoak aurrera egin zezan, behar beharrezkotzat jotzen zuten eraikin bat. Euskal Herritik laguntza handia jaso dute horretarako. Gaur eta bihar Gernika-Lumon izango den jaialdian ateratako dirua ere horretara bideratuko dute. Ekitaldietan parte hartuko duten guztiek musu truk egingo dute. Esker ona agertu du Loizagak: "Gainerakoan, ezingo genukeen era honetako ezer antolatu".
Urionabarrenetxea jaialdiaren antolatzaileak haren asmoen berri eman du: "Jaialdia dirua ateratzeko da, alde batetik. Horrez gain, kulturen arteko ezagutza sortu gura dugu, eta jendeari Kuban eta, bereziki, Viñalesen zer dagoen ezagutarazi".
Hala, jai giroak eta aldarrikapenak bat egingo dute Astran. Musika, dantza, bertsolari eta repentista, eta mojitorik ez da faltako. Era berean, eta horiekin tartekatuta, hitzaldiak eta mahai inguruak antolatu dituzte.
Elikadura subiranotasuna izango dute hizpide, esaterako, gaur arratsaldean. Urionabarrenetxea harrituta geratu zen Kubara egin zuen bidaian, hango nekazaritzaren eta elikaduraren kudeaketarekin. "11 milioi biztanle dituen irla bat da. Blokeo izugarria jasaten ari da. Ezin dute makineriarik zein jenerorik lortu. Zelan dira gai bertako herritarrak ez ezik urtero dituzten bost milioi bisitariak ere elikatzeko?". EHNE Bizkaia sindikatuko kide batek emango ditu azalpenak.
Bide batez, Gernika-Lumoko Allende Salazar ikastetxe publikoan abiatu berri duten probako proiektu baten berri emango du bertako guraso batek. "Jantokia guraso elkarteak kudeatuko du. Inguruko nekazariei erosiko dizkiete produktuak, eta ikastetxeko sukaldean bertan prestatu. Bertakoa indartu eta hobeto jatea da helburua".
Euskal Herriko eta Kubako kulturen trukatze gisa, bertsolariak repentista moduan ariko dira kantuan gauean. Josu Goikoetxeak proposatuko ditu Andoni Egaña, Xabi Paya eta Jon Martinentzako gaiak. "Repentismoa eta inprobisazioa zer diren azalduko dute. Beste metrika batzuk baliatuta, gazteleraz abestuko dute".
Bertsozale elkartea ari da Kubako repentistekin elkarlanean, transmisioak huts egin ez dezan. "Kuban profesional handiak dituzte, baina ahoz ahoko transmisioa besterik ez dute landu. Aitzitik, Euskal Herrian bertsolari elkarteek eta euskal jendarteak lan handia egin dute bertsolaritza sustatzeko".
Bestalde, Kuban zer gertatzen ari den azaltzeko mahai ingurua antolatu dute biharko. Euskadi-Kuba erakundeak gidatuko du. Loizagaren arabera, helburua ez da hitzaldi bat egitea: parte hartzea eta elkar eragitea dute xede. "Blokeoarekin eta Guantanamorekin zer gertatzen den azalduko dute, baita egoera ekonomikoa eta kulturala zertan diren ere".
Musika
Kubako jaialdi batean ezin falta zitezkeen bertako doinuak eta dantzak. Gaur D'Capricho taldearen kontzertua izango da. Kubatarrak dira, baina euskaraz abesten dute. Bertsolariak repentista gisa kantuan eta kontzertua entzuten ari direnek, nahi izanez gero, afaltzeko aukera izango dute.
Bihar, Habana 537 taldea ariko da zuzenean, Astrako agertokian. Sarrera bost euro kobratuko dute, eta edari bat eskuratu ahal izango dute sarrera erosten dutenek.
Mojitorik onena dastatu gura duenak aukera paregabea izango du jaialdian: nazioarteko txapelketa antolatu dute. Bi kategoria izango dira: Mojito tradizionala eta bakoitzak nahi duen eran egindakoa. Sariak ez dira nolanahikoak izango: Lehenengoa, Urandere itsasontzian lau lagunentzako txangoa. Bigarrena, zaldi txango bat Elantxobe inguruan. Hirugarrena, lau lagunentzako kanoa ibilbidea Laida eta Gautegiz Arteaga artean. Horiek ere doan eman dituzte.
Erakusketak
Ireki Leihoa Kubari jaialdiko ekitaldi nagusiak gaur eta bihar egingo dituzte, baina aurretik ekin diote motorrak berotzeari. Lau erakusketa zabaldu zituzten joan den astean, eta ikusgai izango dira hilaren 18ra arte. Emakumeak elikadura subiranotasunaren protagonistak; Kuba, solidaritate isilarazia; Kubako kooperazio eta lorkuntzak; Ventana al Valle: proiektuaren irudiak eta bideoak, eta Tasio marrazkilariaren zintak: Kuba leihoa mundua. Besteak beste, Kubaren elkartasuna agerian uzten duten erakusketak dira. "Nahiz eta gabeziak izan, herrialdea apur bat ezagutzen dugunok badakigu beti dagoela laguntzeko prest: hondamendi naturalak gertatu direnetan, beti egon dira laguntzeko prest. Hala ere, komunikabideek ez dute zabaltzen Kubaren irudi hori", azaldu du Urionabarrenetxeak. Horretaz gainera, Tasioren erakusketak Kubaren azken urteetako historia islatzen du.
Asteburukoa era horretako bigarren jaialdia izango da. Lehenengoa iaz egin zuten, Abadiñon. Loizagak dirua lortzearen garrantzia azpimarratu du. Egin behar duten eraikina bukatu gabe dago. Agertokia, artistentzako gelak eta biltegia izango ditu, besteak beste. "Horrez gain, eremu ireki bat ere aurreikusita dago, ikusleek ikuskizunez gozatzeko eta proiektuko kideek entseguak egin ahal izateko". Kubako Gobernuaren babesa dute, baina ez dauka diruz laguntzeko modurik.
Ventana al Valle egitasmoaren eraikina, erabilera anitzerako gunea izateaz gain, kulturen arteko harremanak bermatzeko toki ere bihurtu gura dute. "Euskal Herriko dantza talde bat Kubara badoa, leku horretan egin ahalko da trukea. Munduko kulturentzako zabalik egongo den espazioa sortu gura dugu".
Kultura eta harreman sozialak bultzatzea dute helburu Astrak, Gernikan, eta Ventana al Valle egitasmoak, Kuban. Loizagarentzat, "Astra kultur erreferente bat izan da. Arma lantegi bat izan zen, eta duela hamar urte okupatu zuten. Apurka haziz joan da, eta, egun, kultur erreferente bihurtu da Euskal Herrian. Bi proiektuak behe-behetik hasitakoak dira. Lan eta elkartasun handiz gauzatu dira. Herritarrak sozializatzeko topaguneak dira. Astran Euskal Herriko kultura lantzen dute; eta Ventana al Valle proiektuak, kubatarra. Antzekotasun handiko bi kultura dira".
Aintzina Monasterio Maguregi
Bizkaiko Dima eta Ziortza-Bolibar Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean sartu berri dira, Gipuzkoako Legorretagaz batera. Hain zuzen ere, aurten lau udalerri sartu dira Ueman, eta horietatik hiru Bizkaikoak dira. Aipatu...
Aitziber Laskibar Lizarribar
Berrizko herritarrak haserre daude udalarekin. Bilboko Administrazio Auzitegiak 1.823.526 euroko isuna jarri dio udalari, eta azalpenak nahi dituzte herritarrek; azalpenak, eta erantzukizuna. EAJk kudeatzen duen udala irregularki aritu delakoan jarri dio zigorra auzitegiak. Dirutza ordaindu behar du udalak ondorioz, eta herritarrak seguru daude horrek zuzenean eragingo diela. "Udalaren dirua guztion dirua da", dio Andoni Barreñak, Berrizek 1,8M + zergatik? plataformako kideak.
Auzi horren harira, bi helbururekin sortu berri den plataforma da Berrizek 1,8M + zergatik?. Gertatu denari buruzko azalpenak nahi ditu, batetik; udalarengandik informazio zuzena jaso. Bestetik, isuna irregularki aritu direnek ordaindu behar dutela aldarrikatzen du; zigorra ez dadila herritarren gain erori.
2003. urtean du jatorria auziak. Berrizko Udalak lurzoru publiko batean etxebizitzak egitea erabaki zuen. Deialdi publikoa egin zuen hartarako, eta enpresa pribatu bat sortu zuen prozedura kudeatzeko: Susa. Berrizko Udala zen enpresa pribatu horren jabe osotasunean, eta, azaldu zuenez, prozedura azkartzea izango zen haren lana.
Etxebizitzak eraikitzeko deialdia egin zuen Susak. Hainbat enpresa aurkeztu ziren lehiaketara, eta Abaroari eman zion lanak egiteko ardura. Lehian bigarren geratu zen Jauregizar enpresaren ustez, ordea, esleipena ez zen zuzena izan. Lanak berari zegozkiola sinetsita, helegitea aurkeztu zuen, eta, 13 urteko prozedura luzearen ondoren, orain jaso du auzitegiaren erantzuna: arrazoia eman dio epaitegiak. Etxebizitza haiek egiteko esleipenean irregulartasunak izan zirela esan du, eta Jauregizarri zegokiola kontratua.
Izan ere, lehiaketa irabazi zuen Abaroa enpresak ez zituen egiaztatu beharreko oinarrizko dokumentazio guztiak aurkeztu eskaera egitean. Hala ere, berak jaso zuen esleipena, Euskadiko Kontu Epaitegiak irregulartasunaz ohartarazi zuen arren.
1.823.526 euro, interesak eta auziaren kostua ordaindu behar ditu orain udalak; urte osoko aurrekontuaren herena. Dirutza erantzuleek ordaindu dezatela eskatzeko, protesta egin zuen azken udalbatzan plataformak, eta sinadurak biltzen ari da.
Natalia Salazar Orbe
Beldurrak estali ditu Sestaoko herritarrek 1936ko gerran eta haren osteko diktaduran bizitako izugarrikeriak. Duela urte gutxi arte, herritar askok ez zekiten hegazkin italiarrek herria bonbardatu zutela eta, ondorioz, 30 lagunetik gora hil zirela. "Nire aita izua barruan zuela hil zen". Saminari ezin eutsita egin ditu adierazpenok Amalio Garcia Sanchezek, Gogoan Sestao elkarteko kideak. Lekukotasun haiek ez galtzeko lanean ari dira. Hitzarmena egin berri dute udalarekin. Aurten, liburu bat eta dokumental bat argitaratu, eta memoria historikoari buruzko jardunaldiak prestatuko dituzte. Helburua argia da: "Egia, justizia, ordaina eta berriz ere ez gertatzeko bermeak lortzea". Garrantzitsu deritzo kapitulu hura behar bezala ixteari, gaur arte iritsi diren eskubide urraketak ere geldiarazi ahal izateko.
Gogoan Sestao elkartearen lanari esker jakin da hamar aldiz baino gehiagotan bonbardatu zutela herria. Garai ilun hartan gertatutakoaren xehetasun gehiagoren bila abiatu dira. Lekukotasunak jaso dituzte. Un pueblo con memoria dokumentala argitaratu zuten duela bi urte. Eta, orain, haren bigarren atala lantzen ari dira. "Dokumentazio falta handia izan genuen lehen atalerako. Hainbat testigantza eta errepresio espazio ezin izan genituen jaso". Hain zuzen, ideologia anarkistaren eta alderdi komunistaren ikuspegitik landu zuten hura. "Erraza izan zen haiengana iristea. Oraingoan, abertzaletasunaren aldean gertatutako errepresioan sakontzeko, ate gehiago zabaldu zaizkigu, EAE-ANV, EAJ eta bestelakoen ikuspegitik lantzeko".
Agiriak eta datuak eskuratzeko zailtasun ugari aurkitu dute. "Dena dago atomizatuta, hainbat artxibo publiko eta pribatutan sakabanatuta. Ez dago gure historia jasotzen duen zentro dokumentalik".
Horrez gain, beste herri askotan bezala, herritarrak gertatutakoa kontatzeko beldurrez bizi dira. Eta zaila da testigantzak jasotzea. "Errepresioak, diktadurak eta sortutako beldurrak eta genozidioak galarazi dute herritarrek hitz egiteko konfiantza izatea. Ukatu egin dute memoria. Gurasoengandik seme-alabenganako transmisiorik ez da egon; ezta aitona-amonengandik ilobenganakorik ere".
Estatuaren indarkeria izango du ardatz argitaratuko duten liburuak. Iaz herrian egin zituzten Memoria Historikoari buruzko jardunaldietan jasotako testigantzak emango dituzte argitara bertan. Frankismoaren krimenak eta tortura dira gai nagusia. "1975eko hilketei buruz ari gara. Hainbat herritarri epaiketa militarra egin zioten. Erabat antolatuta zegoen prozesua; herria isilaraztea eta faxismoak bizirik zirauela erakustea zuen helburu".
Gai horiek oraindik indarrean daudela deritzo. "Torturak praktikatzen dituzte gaur egun ere". Espainiako estatuari tortura salaketak ez ikertzeagatik Estrasburgoko Auzitegiak ezarritako hamaikagarren kondena oroitarazi du. "Beraz, gauza bitxia gertatzen da: iragana miatu ahala, indarrean dirauten kausa eta gure errealitatearekiko proiekzio batzuk ageri dira. Giza eskubideen urraketa larriak egiten dituzte oraindik ere, erabateko zigorgabetasunarekin".
Elkartearen hirugarren egitasmoa Bakerako heziketa izeneko jardunaldiak izango dira. Kolonbia, Irlanda eta Euskal Herriko esperientziak jasoko dituzte urrian eta azaroan. Han egindako lana eskoletara eramango dute. Herriko Angela Figera eta Saturnino de la Peña institutuetan eta Portugaleteko Azti Lekun emango dute haien berri. Esperientzia Ezkerraldeko beste ikastetxe batzuetara zabaltzea ere nahiko lukete. "Ez dugu nahi egindako lana jardunaldietan itota geratzerik".
Udalak frankismoaren krimenen aurkako Argentinako kereilarekin bat egiteko ere lanean ari da Gogoan Sestao. Dokumentuekin frogatua dute 30 herritarretik gora hil zirela bonbardaketen ondorioz. "Umeak, adinekoak... Denetarikoak izan ziren. Herria suntsitu zuten. Izua sortzea zuten helburu".
Hori guztiori pairatu zuten Bizkaiko gainerako herriekin elkarlanean aritzen saiatuko dira. "50 herritik gora izan dira. Eta hau ez da mahai gainean jarri: genozidio bat izan da. Erantzukizunak nahi ditugu".
Badakite ez dutela izango gertatutako sarraski guztiaren berri jasotzerik. "%70era ere ez gara iritsiko, seguruenik. Baina argitara atera dezakegun guztia aterako dugu".