Bizkaia

Bendeja saltzaileek kontatuta

Bendeja saltzaileek kontatuta

​«XIV. mendea da. Zatituta dago gizartea, mailakatuta, banatuta, hierarkia hotz eta zeken baten pean. 1376. urtean, Juan infanteak, Bizkaiko jaun zenak, bere menpekoei babesa emateko asmoz, Mungia sortzeko eta bertan bizitzeko abantaila ondu du. Butroetarrek basoaren ustiaketa hartuko dute eurentzat; billelatarrek, berriz, herria bera». Horrela abiatu da kontakizuna. Bendeja saltzaileak Mungiako plazan podcast sortako lehena...

Baseliza bat Belatxikietako artzainentzat

Baseliza bat Belatxikietako artzainentzat

​Aramotz mendilerroko artzainek azeri batzarrak egiten zituzten. Animalia horiek kalte handiak eragiten zizkieten artaldeetan, eta horri aurre egiteko kofradia moduko bat ziren, Juan Martin Iriondo idazleak kontatu duenez: «Batzarrean erabakitzen zuten nork ehizatuko zituen urte hartan azeriak, artzain bakoitzak ardiko zenbat ordaindu beharko zuen…». Urte batean Mugarran biltzen ziren, eta hurrengoan, Belatxikietako Zazpitxaboletan. 1948ko biltzarra...

Kalez kale hedatutako doinuak

Kalez kale hedatutako doinuak

​Eguraldi ona eta giro gero eta epelagoa lagun, makina bat ikuskizunen agertoki bilakatzen da kalea. Asteazkenerako hainbat jarduera antolatuak zituzten Zornotzan Musikaren Europako Egunaren harira, eta asteburuan ere doinuz josiko dituzte herriko kaleak, Haizetara aire zabaleko jaialdiarekin. Gaur arratsaldean hasi eta domekara bitartean, festibalaren 17. aldian bederatzi bandak joko dute Zornotzako hainbat bazterretan. Koldo Bilbao Kultura zinegotziaren arabera,...

Euskal Herriko I. Nasapuntako Txapelketa bihar, Ondarroan

Euskal Herriko I. Nasapuntako Txapelketa bihar, Ondarroan

​Ondarroako ikur bat Alde Zaharrean dagoen nasapuntakoa da. Udan, asko dira erreka gainean dagoen masta horretatik ibiltzen saiatzen direnak. Herriko jaietan txapelketak egiten dira, eta, jende askok izen ematen duenez, Euskal Herriko I. Nasapuntako Txapelketa antolatzea bururatu zaie, Kevinth Cardona Aurrera Kukaña Taldeko kideak azaldu duenez: «Hainbeste jendek eman zuen izena abuztuaren 17an, non ikusi genuen...

«Uste dut denok pasatu beharko genukeela denboraldi bat politikan»

«Uste dut denok pasatu beharko genukeela denboraldi bat politikan»

​Ezetzik esaten ez dakiela aitortu du elkarrizketan Jasone Agirre Garitaonaindiak (Abadiño, 1968) barre artean. 1991tik 2016ra EITBn aritu ostean, Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeetan EH Bilduko Bizkaiko zerrendaburu izateko eskatu zioten, eta baiezkoa eman zuen: «Ezetz esan izan banu, badakit bizitza osoan damutuko nintzatekeela». LABeko ordezkari izana da EITBko batzordean, eta bertako Erredakzio Kontseiluaren sortzaileetako bat izan...

«Ama biologikoa topatu nuenean jakin nuen ez nintzela ostutako ume bat»

«Ama biologikoa topatu nuenean jakin nuen ez nintzela ostutako ume bat»

​Galiziarra da emakumea; haren amak monasterio batean utzi zuen jaioberria zela. Bilboko gizon bat ezagutu zuen, abandonatua orobat hiribilduko Erruki Etxean. Maitemindu egin ziren, eta abandonatutako haur bat adoptatu zuten gerora, Bilbon, ilegalki, eta Parisera eraman zuten. «Zergatik batu gara hiru umezurtz horiek: ama, aita eta hirurok? Nolatan gertatu da hori? Francoren diktadura gure historian...

Baltzolako ezkutuko erreinua

Baltzolako ezkutuko erreinua

​Historia eta mitologia uztartzen ditu Dimako Baltzola haitzuloen inguruak. Kondairen arabera, jentilen, laminen eta bestelako izaki mitologiko askoren bizilekua izan zen. Lur azpiko bideetan aritzen diren espeleologoentzat, berriz, interesgarria da hango paisaia karstiko aberatsagatik. Ondare hori guztia biltzeko, ibilbide mitologiko bat ondu du Txumuluxueta elkarteak, Dimako Udalarekin eta Gorbeialde elkartearekin lankidetzan. Hamabi puntutatik igarotzen da,...

Loaren faseek irudikatu dute gaua

Loaren faseek irudikatu dute gaua

​Aitor Gil 2007an hasi zen margotzen, pinturak txikitatik sortu izan dion jakin-minak bultzatuta, gehienbat. Ordutik, ez dio artea sortzeari utzi, baina, urteak pasatu ahala, aski eraldatu dira obrak egiteko erabiltzen dituen teknikak eta baliabide artistikoak. Hasieran, esaterako, margolari autodidakta zen; diziplina handikoa, gainera: «Margotzen hasi nintzen urte hartan, egunero marrazki bat egitera behartzen nuen neure burua, pixkanaka hobetzeko...

Bizkaiko dortokak lokalizatzera deitu du foru aldundiak

Bizkaiko dortokak lokalizatzera deitu du foru aldundiak

​Bizkaiak baditu bere dortoka autoktonoak —korrontezalea eta mendiko dortoka—, eta, SOS Galapagos proiektuak iragarri duenez, «kalteberak» dira eta «arriskuan» daude. Bi espezie horiek arazoak dituzte ugaltzeko eta bizirik irauteko, eta, gainera, atzerritik datozen dortoka exotikoak edo aloktonoak gero eta gehiago dira lurraldean. Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntzarekin, herritarrei laguntza eskatu diete proiektuko kideek. Egoera «oso larria»...

Herri bat emakumeena edo

Herri bat emakumeena edo

​Askotan, larregitan, harrapatzen naute egunerokoaren eta errutinaren zurrunbiloek. Egunen joanaz konturatu orduko joaten dira egutegiaren orriak, eta zaila egiten zait denbora horretan guztian ni presente egon naizela sinestea, hezur eta haragi. Horrelako momentuetan, inoiz baino gehiago, goizak estimatzen hasten naiz. Goiz libre bat albiste on bat da; ezer gutxi egiteko badut, are hobea; eta kalera...