Urtero esaten diet ikasleei kontuz ibiltzeko kurtsoan zehar, ahal duten guztia lehenengo bi ebaluazioetan metatzeko, udaberria heltzerakoan beti maitemintzen baita norbait. Une horretan pizten diren argi bakarrak larrialdietakoak dira. Bihotzak ez dio burmuinari uzten behar bezala ibiltzen, jarduna ahalik eta eraginkorrena izan behar den garaian hain zuzen ere. Maiatza eta maitatzea une berean erkatzen dira borborka dauden gorputz horietan, errealitatearen aniztasuna ikusteko zailtasunak sortuz.

Kolitzapetik dagoen eremua zabala da, anitza, desoreka orekatuan. Atzera eroaten gaituen delorean hori, petaloak askatzen erabakiak hartzeko, erantzukizuna urtzeko, diluitzeko, maitemintzen diren ikasleen antzera. Mendi tontorretik jaitsi behar da benetako neurria zein den ikusteko: uraren arroilak, bazterrak miatzeko, haltzak, sahatsak, amuarrainak, loinak, ezkailuak ditugun, ala ubideak, latak, adarretako plastikoak, murruak, harri-lubetak.

Errazagoa ematen dute, lokatzetan sartu barik, basoek, egun zuhaitzen baratzeak badira ere, askotan laborantza bakarrarekin. Pinuaren ordez palmerak proposatzen ziren arren, Euskadi tropikalaren garai horietan, denbora hartako pinuak gaur egun ari dira eraisten, mendietatik ateratzen.

Topo egiten dugu norberarengan jarritako mugak. Badakigu Enkarterri dela eskualde bakarra Lanbide Heziketa publikorik gabekoa. Egurraren eskola itxita dago gehien behar denean. Bazka ederra adituek ikusi ez dutena, eta enpresa bera fakturatzen.

Eguneratuta bezain saminak dira egurrari buruz heldu zaizkidan datuak. Enkarterritik hogei bat kamioi ateratzen dira egunero, Soriarantz eta Burgoserantz. Euskal Autonomia Erkidegotik, berrogei bat. 90-100 euroan saltzen diren 1.500 metro kubiko edo 1.000 tona egur. Zerrategi horietan oholak eginda, Txinara, Lucenara, Yeclara jarraitzen dute bidea, gero, etxeak, zubiak, biondak bihurtuta itzultzeko. Mingarriagoa, batez ere, mendi publikoan ekoizten delako ekaia, kalitate horretako egurra izan arte, ahalegin handiena berton egiten baita. Datu esanguratsuak dira.

Gainera kamioi bakoitzak bidaia batean 220-250 litro erregai behar ditu, aztarna ekologikoa nabarmen handituz. Horrek lurrean bertan eragiten duenari gehitu behar zaio, Enkarterrin zerrategi bakarra dagoen bitartean. Egin daiteke kalkulu bat, horrek guztiak ekonomikoki zer galera suposatzen duen jakiteko; zein den egur horren balio erantsia. Balio erantsia bider hiru edo sei aldiz handiagoa izan daitekeelako, adituen arabera.

Dena den, duen balio erantsirik inportanteena ez da hori. Kudeaketa egoki batek bultza dezakeen ezagutza eta eskulana, horrekin batera dakarren ikerketa, garapena eta berrikuntza jasangarria. Horregatik, ziur aski, dirutzarekin batera, egur-huste hori odolustea da.

Enkarterrin, Andres trikilun tres: poltsa handia eta dirurik ez!