Joan den hilean, gure ondoko hiriburua, Donostia, kalera atera zen herritarren eta auzoen beharrei erantzungo dien hiri ereduaren aldaketaren beharra aldarrikatzeko.
Bilbok hiribildua nola hobetzen zen ikusi du, baina auzo askotara ez zen iristen zerbitzu eta azpiegiturarik; bisitari gero eta ugariagoen gozamenerako guneetan zentralizatu izan dira horiek. Azken urteotan, gizarte eta auzo eragileek historikoki eskatzen zituzten premien gainetik, hiria “saltzeko” proiektu eta ekimenak aurrera eraman dira.
Etxebizitzaren egoera kaltetuetako bat da. Gune batzuk turismoari zuzendutako pisuek inbaditu dituzte. SOS Alde Zaharra eta Bihotzean auzo elkarteek prentsaurrekoan salatu zutenez, Bilboko Alde Zaharrean dauden oheen %25 turismoari zuzenduta daude. Etxebizitzaren erabilera espekulatibo horren ondorioz, alokairuen prezioak debeku bihurtu dira. Horregatik, auzokide askok beren auzoak utzi behar izan dituzte emantzipatzeko eta espekulaziotik babesteko leku baten bila. Ekaineko osoko bilkuran, herritarren kezkari erantzunez, Birgaitze Plan Bereziaren aldaketa bat onartu zen, jarduera ekonomiko eta sozialen ezarpena lehen solairuetara edo beheetara mugatuko duena. Hori urrats bat da bide onean, baina askorentzat ez da nahikoa.
Gauza bera gertatzen da lonjen alokairuen prezioarekin, horien igoerak saltoki txikiak desagerrarazi baititu, langileen prekaritatea iraunarazten duten frankizia handien mesedetan.
Terrazak geratzeko etorri dira. Pandemia garaian, herritarrek terraza berriak irekitzea onartu zuten, ostalaritzari laguntzeko. Baina espazio publikoaren okupazio hori, bizilagunen etxebizitzetarako sarbidea eta atsedena zailtzen dituena, denboran luzatzen ari da. Maiatzaren 1ean terrazen luzapena amaitzean atseden labur bat hartu ondoren, udalak bere webgunean iragarri du Bilboko ostalaritzari Aste Nagusiko terrazak abuztu osoan jartzeko aukera emango diola. Ostalaritzak herritarrekiko duen lehentasun hori Iruñeko Gazteluko plazako bankuak kentzean ere islatu da; sanferminetan taberna-barrak jartzea errazteko kendu dituzte.
Espazio publikoaren okupazio hori erakunde pribatuen zerbitzura ere jartzen da BBK Live bezalako ekitaldi handiak egiteko, jai batzordeek auzoetan jaiak antolatzeko orduan trabak besterik aurkitzen ez dituzten bitartean.
Bilboko postalak ez du tatxarik onartzen. Beraz, etxegabea gure kaleetatik botatzen dute, alternatiba duinik eskaini gabe. Horren adibide garbia da Atxuriko kantxetan heziak jarri zituztela, etxegabeak gaua pasatzeko bertan babes ez zitezen.
Herritarren parte hartzea proiektu berriak bermatzen saiatzen den etiketa hutsa bihurtu da. Egindako partaidetza-prozesuetan partaideek prozesuak bideratuta daudela eta horietan jasotako iritziak entzungorrak izaten direla salatzen dute. Horren adibide garbia da Deustuko Done Petri plaza berria. Izan ere, diru asko ordaindu ondoren, ez ditu pozik utzi auzoko agenteak.
Gero eta eragile sozial, kultural eta auzokide gehiago jabetzen dira egoera honetaz. Argi dago; laster, donostiarrek egin bezala, bilbotarroi ere kaleak hartzea tokatuko zaigu, hiri ereduan aldaketa bat eskatzeko; hau da, turistentzako eta negozioentzako hiria izan beharrean, bilbotarrontzat berreskuratzeko. Berreskuratu Bilbo!