Atzo, Bilboko Konpartsek eta Bilboko Auzo Elkarteen Federazioak 1983ko uholdeen 40. urteurrena dela-eta egingo diren ekimenak aurkeztu zituzten. Gertaera historikoa izan zen, egoeraren dramatikoagatik, baina baita Bilboko jai haietan izan ziren elkartasun keinuengatik ere. Gertatutakoari buruzko dokumental bat ikusi zen atzo, baita argazki erakusketa bat ere; erdigunekoak ez ezik uholdeek gehien kalte egindako auzoetakoak.
Gutako askok Aste Nagusiaz gozatzen dugu, nola sortu zen eta finkatzeko gainditu zituen oztopo izugarriak ezagutu gabe. Haren jaiotzaz hitz egiteko, oso bestelako garai batera jo behar da, 1978ra, frankismoaren osteko Bilbora, non jaiak, beste hiriburu batzuetan ez bezala, zezenak, opera eta Arriaga besterik ez baitziren. Bilboko herritarrak ez ziren bereziki zezenzaleak, opera garestia zen eta Arriaga alokatzen zuen enpresariak, berriz, zuzenean Madrildik ekarritako antzezlan barregarri eta karkak besterik ez zekartzan. Gauzak horrela, herritarrek berotik eta lozorrotik ihes egiten zuten sanferminetara, Lekeitioko antzaretara, Gernika-Lumoko jaietara…
Baina, orduan, Bilbon, jai alternatibo parte hartzaileak eta herrikoiak sortzeko mugimendu bat sortu zen. Zorion Egileor Bilbo Herri Irratiko kazetariak herritarrak jai propio batzuen aldeko jarrera hartzera animatzen zituela, txistulari kalejirak egiten hasi zen, jai herrikoiak eskatuz. El Corte Inglesek Bilboko jai berrietarako ideiak lortzeko lehiaketa bat antolatu zuen. Bilboko kulturako hainbat pertsonaiaz osatutako mugimendu berri honek Txomin Barullo ezizenarekin aurkeztutako proposamenarekin irabazi zuen. Domingo Sagarminaga zen Txomin Barullo pertsonaia ospetsua, XVIII. mendean Plaza Barrian gondolak antolatu zituena.
Batzorde berri hori udaletxean aurkeztu zen, herritarrek eta herritarrentzat antolatutako jaiak eskatuz. Garai hartako alkate frankistak, bere burua inolako legitimaziorik gabe ikusirik, oporretan alde egin zuen, taldea Francisco Francoren bustoa zuen bulego batean utzirik. Berehala aurrerago gure Aste Nagusiaren sinbolo izango zen zapi urdin batekin jantzi zuten diktadorea.
Bilbotar sentimendua barneratuta ez zegoen une batean, jai hauek bilbotarren garra pizten jakin zuten, Aste Nagusiaren inguruan nortasun sentimendu propioa sortuz.
Lehen Aste Nagusi hartan, beste ikono eta ikur bat sortu zen: Marijaia. Mari Anbotokoren eta jaien erreibindikazioaren arteko sintesitik sortu zuten emakume euskalduna. Mari Puri Herrero margolari eta grabatzaileak diseinatu zuen lehen Marijaia horrek suhiltzaileen kamioian egin zuen bere lehenengo kalejira, Aste Nagusiaren lehen ekitaldia egingo zen lekuraino.
Urte batzuk geroago, Aste Nagusia bertan behera geratu behar izan zen uholdeengatik, baina horrek ez zuen eragotzi milaka bilbotarrek kaleak okupatzea denak batera hiria krisi horretatik ateratzeko.
Atzoko aurkezpenean garai haiek gertutik bizi izan zituztenen pasadizoak entzun genituen, eta gure esperientziak eta oroitzapenak partekatzeko aukera eman zigun. Gozatu ezin izan zuten guztientzat topaketa hauek auzoetan egingo dira datozen hilabeteetan. Ekitaldi nagusia abuztuaren 26an egingo da.